Категория бойынша
Нәпсінің кемшіліктерінің бірі – іс-әрекетінде (мен үшін) ең қайырлысын нәсіп ет деп Аллаға жалбарынған соң, Алла оған қайырлысын таңдағанда, Оның таңдауына наразылық білдіруі.
Нәпсімнің айтқанын керісінше жасаймын:
Нәпсінің рухани кемшіліктерінің бірі – ауқатты бола тұра, жарлы болып көрінуі.
Аты сияқты әсем. Заты сияқты әйгілі. Дәмі сияқты керемет.
Нәпсінің үлкен кемшіліктерінің бірі – іштарлық.
Шынымен де бір жүректе менмендік болатын болса, ол жерде тәухидке (Алланы бірлеу сенімі) қатысты ерекшеліктерге орын болмайды. Яғни, менмендік тәухидті әлсіретеді.
Үтір уәжіп намазында мына сүрелерді оқу мұстахаб саналады:
Намаз оқымайтын Кәрім есімді мұсылман намаз оқитын Жәлелге келіп сұрапты:
Кейде нәпсіміз бізге намаздың күн сайын оқылуын ауыр көрсетуі мүмкін. Ойланып көрейікші, күн сайын тамақ жейміз, су ішеміз, ұйықтаймыз. Бұдан жалықтым деген пендені көрдіңіз бе? Әрине, жоқ.
Намаз оқып тұрған кісінің алдынан кішкене бала кесіп өтсе немесе алдында ойнаса намазы бұзылмайды, бірақ мүмкін болса бала алдын кесіп өтетін кезде қолымен ишара жасап, өтуіне кедергі жасауға тырысқаны абзал, оған қарамастан алдынан өтіп жатса зияны жоқ.
Ата-ананың разылығын алу, оларға деген құрмет көрсету, қарсы шықпау дініміздің басты бұйрықтарының бірі екені баршамызға мәлім. Көптеген Құран аяттары мен хадистерде ата-анаға жақсы мәміле жасау жайында айтылады.
Алдымен мынаны айта кету керек: Төрт рәкәғатты парыз намаздардың әуелгі «тәшәһһуд» отырысына отырудың үкімі – уәжіп[1].
«Көпшілік мұсылмандар Алла Тағаланың рахымымен шайтандардың үлкендері құрсауланған осы ұлы айда құлшылық-ғибадат жасауда өте зор ынта танытып жатады. Керісінше, жыл бойы Аллаға құлшылық жасамай, Рамазанда ораза ұстап, намаз оқитын адамдар да бар.
Үзбей ұстау мәселесі – 60 күндік кәффәрат оразасына қатысты.
Алла Тағаланың Құрандағы мына аятында:
Ниет дегеніміз, іштей бір нәрсені орындамаққа оқталу, соны діттеу дегенді білдіреді.
Шәуәл айындағы алты күндік нәпіл оразаны үзбей ұстау шарт емес.
Ораза айт күні таң атқаннан кейін дәмді тамақ жеп, айт намазын оқамастан бұрын пітір садақасын беру сүннет.
Пітір садақа беру – ораза айт күні таң намазының уақыты кіргенде міндет болады. Сол күні кешке дейін беріп үлгеру керек. Немесе Ораза айтқа дейін, Рамазан ішінде берсе де саналады. Дәл айт күні беру шарт емес. Мысалы, оразаның соңғы он күнінде, қадір түнінде т.б.
Қағида бойынша, зекет пен пітір садақалары мешіт құрылысына берілмейді. Өйткені зекет пен пітірде басты шарт "тәмлик ", яғни, мұқтаж жанның иелігіне беру.
Алла Тағала: «Алтын-күмістен қазына жинап, оны Алла жолында жұмсамағандарды күйзелтуші азаппен сүйіншіле. (Қиямет) күні олар (яғни алтын-күмістері) тозақ отына қыздырылып, мұнымен олардың маңдайы, бүйірі және арқасы үтіктеледі де, (оларға): «Міне, мынау – өздерің үшін жиғандарың. Ал енді жиғандарыңның (дәмін) татыңдар» (деп айтылады)» , – деген.
Зекет ақшасын өзінің ата-анасына, балаларына бере алмайды. Өйткені, оларға беруі өзіне қайта алумен тең.
Дүниедегі жазасы:
Пітір садақа беру – ораза айт күні таң намазының уақыты кіргенде міндет болады.
Алла елшісі (с.а.с.) ихрам жағдайына кірген қажыларды бірқатар амалдардан жасаудан сақтандырған. Ихрамдағы адамға төмендегі іс-әрекеттерді жасауға тыйым салынады:
Умра қажылығын немесе үлкен қажылықты өтеуші кісі ихрамнан шығатын кезде шашын алып ихрамнан шығады. Ихрамнан шығарда шашын алу (немесе қысқарту) – уәжіп.
Қарыз – ол құл ақысы. Қажылық – Құдай ақысы. Кей жағдайларда, құл ақысы – құдай ақысынан бұрын келеді.
Қажылыққа барушы кісіге қатысты әдептер
Қажылық – Ислам дінінің бес парызының бірі. Оны мүмкіндігі болған адам өмірінде бір рет орындауы парыз.
Әйелдерге қажылық парызын өтеуі үшін екі шартты ұстану қажет.