«Бисмиллә» – бұл «Бисмилләһир рахманир рахим» сөзінің қысқаша мағынасы, ол Алланың есімдерін қамтиды және: «Мейірімді және Мейірімді Алланың атымен бастаймын» дегенді білдіреді.
Осылайша, Алла Тағала әр нәрсенің тек Хақ Тағаланың нұсқауымен және қалауымен басталатынын тікелей көрсетеді. Жәнеде Алла Тағала Құранда «Нәміл» сүресінің 30-аятында көрсеткендей
«إنَّهُ مِن سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ»
«Ол, Сүлейменнен: «Аса қамқор, ерекше мейірімді Алланың атымен» (бастаймын» дейді.)
Сондықтан «Бисмилла» сөзін Сүлеймен (алейһиссалам) пайғамбардың үмметіде қолданған болғаны.
Бұл жайында Пайғамбарымыз Мұхаммад (с.ғ.с) былай деген: «Менімен және Сулейман (алейһиссалам) екеімізге бұрынды басқа ешбір пайғамбарға түсірілмеген аят түсірілді. Бұл аят: «Бисмиллахир-рахманир-рахим» - деген. Тағы бір хадисте. «Бисмиллә – әрбір жақсы істердің кілті. Бисмилләсіз іс берекесіз» - деген.
Пайғамбарымыздың хадисінен көргендей бұл риуаятта ниет дұрыстығының маңыздылығы істін қабыл болатыныдығын көрсетуді. Бұл хадистің мақсаты – кез-келген жұмыс, кез-келген істі Бисмиллә деп бастау керек екенін түсіндіруде. Егер бұл саналы және шын жүректен жасалса онда:
а) Ол адам жамандықтан аластатылады. Расында, Алланың есімі оны жаман ниеттер мен істерден сақтайды.
ә) Алла Тағала бұл мәселемен құлымен бірге бола адамды шайтанның алдауынан сақтайды, өйткені кімде-кім Алла Тағалаға жүгінсе, Алла оны тура жолға салады.
Ислам дінінде барлық жағдайларға байланысты дұғалар бар. Кез келген істі бастамас бұрын иманды адам «Бисмилләһир рахманир рахим» деп айтып және арнайы дұға айту айту қажет. Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с) мұсылмандарға әр істі бастауды «бисмиллә» - мен бастауға кеңес берген және Бисмилләмен басталған іс берекелі әрі оның соңы жемісті болады деген. Яғни Бисмилләмен басталған істе шайтанның жолы тарылады. Алла Тағала өзіне жалбарынған шынайы құлдарына жеңілдік жіберетіні белгілі. Егер сіз осы дуғаны оқып көмек сұрап Мейірімді Жаратушыға жүгінсеңіз, ол істерде жеңілдік пен олардың сәтті аяқталуын қамтамасыз етеді.
Араб тілінде жұмысты бастамас бұрын оқылатын дұғасы «رب يسر ولا تعسر رب تمم بالخير »,
"Рабби ясир уа ләә туассир, рабби таммим биль хайр". (Мағынасы: Раббым! Әр ісіме жеңілдік бер! Және оны маған қиындата көрме. Бастаған ісімді әрдайым игілікпен аяқталуын нәсіп ет!").
Адам баласы күнделікті барлық істерде және жеке өмірінде сәттілікке ұмтылса, онда ол өзінің әрбір әрекеті мен ниетін «Бисмиллә»сөзінен бастауы керек. Бисмилләнің сіздің өміріңізге әкелетін керемет айырмашылығын көресіз. Өз істерін Алланың атымен бастау, бұл Алланың өзі мұсылмандарға берген мейірімділік, рахымдылығы. Себебі Бисмиллә сөзінің өзін күнә жасаудан қорғау басталады. Бисмиллә мейірімділік пен батаның есігін ашып, Алланың разылығы мен адамның имандылығымен іштей, рухани рахаттылығана әкелетіні анық. Осыған орай Алла Тағала Құран кәрімде «Рағыт» сүресінің- 28 Аятында:
«الَّذِينَ آمَنُواْ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»
«Сондай иман келтіргендер; Алланы еске алу арқылы көңілдері жай тапқандар. Естеріңде болсын; Алланы еске алумен жүректер орнығады.»
«فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُواْ لِي وَلاَ تَكْفُرُونِ»
«Енді, Meні еске алыңдар, Мен де сендерді еске аламын және Маған шүкіршілік қылыңдар да қарсы болмаңдар.» (2:152).
Мұхаммед Пайғамбарға (с.ғ.с) жіберілген алғашқы аят – «Оқы» Сондай жаратқан Раббыңның атымен оқы!» (96:1). Бұл аят Бисмиллә сөзінің үлкен маңыздылығын көрсетеді. Құранды жібермес бұрын Алла Бисмиллә жіберді. Ұлыстың ұлы даналығы осында. Бұл ең керемет, ең игілігі Оның атынан басталуы тиіс екенін көрсетеді...
«Бисмилләһир-раһманир раһим» деп, біз Аллаға жалбарынамыз, Егер Алла қаласа, ол біздің істерімізде берекет пен игілік береді. Алланы еске алып үнемі өзіңізді жаратушыға иманыңызды жетілдіруге ұмтылыңыз Шайтан мен жалқаулықты өз істеріңізге кедергі жасамаңыз. Дұрыс ниетпен жетістікке жетіңіз.
Құдіреті шексіз Құдайға шүкір етумен, оны өзіңнің әдетіңе айналдырумен, сонда сәттілікке кепілдік беріледі! Алланы еске алуда бұл дүниеде де, Ахиретте да біздің жетістіктеріміз болмақ. Шынында да, адал мұсылман өзінің барлық істерін, іс-әрекеттері мен ғибадат ету әрекеттерін Алла Тағаланың атымен және Алла Тағаланың атымен жасайды. Оның әрбір іс-әрекетінде Бір мақсат бір Құдайдың рақымы мен рақымына жету. Алла бізді дұрыс жолмен жүргізіп адастырмасын! Біздің әр сөзіміз бен ниетіміз шынайы болып тек аузымызда ғана емес, жүректе де болсын!
Қарлығаш Қажымәлікқызы,
«Нұр Астана» мешітінің ұстазы