Пайғамбарымыз (с.ғ.с) үмметіне қашан да шапағатшы, жұмсақ әрі мейірімді болған. Сол үшін де үмметін бірде жақсылыққа шақырып сүйіншілесе, енді бірде жамандықтан тыйып, оның қаншалықты нашар іс екенін баяндайтын.

         Көршінің ақысын сақтау өте маңызды. Қазақ халқы өзгенің ала жібін аттамауға аса қатты көңіл бөлген халықпыз. Ал көршіге келсек, оның әңгімесі мүлдем бөлек, оның ақысына немқурай қарауға әсте болмайды. Асыл кітабымыз Құран Кәрім бұл туралы былай дейді:

Әрбір ер адамның мойнында аманат бар, һәм бұл аманат ең ұлы аманат болып табылады. Ол аманат – әйелдеріміз.

         Расында Алла Тағала жер бетіне Құран Кәрімді түсіріп адамдардың жүректерін бір-біріне жібітті, араларын  إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ (Расында иман иелері бауырлар) деген ақиқатпен бауырластырды. Бұл ақиқат әрі қарай отбасын, қоғамды, діндес адамдарды одан әрі тығыз байланыстырды. Әділдік, ынсаптылық, мейірімділік сынды болымды сипаттар белең алып, адамзат бұрын соңды көрмеген кемел қоғамға куә болды.

Әрбір мұсылман адамның өзі сияқты мұсылмандарға қарсы міндеттері бар, ақылары бар. Ислам діні ізбасарларына өз міндеттерін орындауларын бұйырып, оған ерекше көңіл бөлулеріне әмір етеді. Мұсылман адам өзгелердің ақыларына жауапкерлікпен қарауы керек. Бұл міндеттер мұсылманның жеке басымен, не өзге мұсылман бауырымен де байланысты болуы мүмкін.

Бірде бір шәкірт ұстазына өмірлік сабақ болып қалатын өсиет сұраған екен, сонда ұстазы оған: «Ендеше саған дүниең мен ақыретіңе бірдей пайдалы, алғашқыларға де кейінгілерге де айтылған өсиетті айтайын» деп Алла Тағаланың мына аятын оқып берген екен:

Шынайы мұсылман адам Жаратушысын, әрі Оның Елшісін (с.ғ.с) жақсы көрері сөзсіз.  Ал жақсы көруші жақсы көргенінің ұнатқанын да ұнатады. Алла Тағала жерді кемел түрде жаратқан. Ендеше кемел жаратылысты таза күйінше сақтау Алланы сүйген құлдардың сипаты.

وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ

«Раббыларың: “Маған жалбарыңдар! Дұғаларыңды қабылдаймын” дейді» (Ғафир 60)

Адам үнемі кемелдікті қалайды, кемелдікке талпынады, кемел білім, кемел иман, кемел жар, кемел қоғам, кемел ұрпақ, т.б. Кемелдік ұлы мақсат. Алайда кемелдікке жету үшін қоғам болып, көпшілік болып, ұлт болып, ел болып, үммет болып жұмыла әрекет жасау керек. Жұмыла көтерген жүк жеңіл. Ал кері жағдайда ыдыраушылық, бөлінушілік болады. Қай қоғамда бөлінушілік көп болса ол әлсірейді. Әлсіреген қоғам құрдымға қарай бет алады.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنكُمْ ۖ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا

«Уа иман келтіргендер! Аллаға қалтқысыз бағыныңдар, Елшіге бағыныңдар, сондай-ақ, өз араларыңнан (өздерің сияқты мүмін) болған басшыларыңа бағыныңдар. Егер Аллаға және ақырет күніне иман келтірген болсаңдар, қандай да бір мәселе төңірегінде өзара келісе алмай таласып қалғандарыңда, Аллаға және Оның елшісіне жүгініңдер. Солай істегендерің (өздерің үшін) әлдеқайда қайырлы һәм ақыры да анағұрлым жақсы болады». (Ниса-59)