27
Сенбі,
Сәуір

һижри

Қалыңдыққа қандай ер азамат абзалырақ?

Діннен хабары бар, байсалды әрі дінді таза ұстанатын, сенімі берік және оны іс жүзінде амалға асыратын, жомарт, жағдайы жақсы, асырауға шамасы келетін, күшті, көрікті, жас, тақуа, сондай-ақ әйелімен жақсы қарым-қатынаста бола алатын, алған әйелін ұнатса сыйлайтын, ал ұнатпаса қорламайтын және зұлымдық жасамайтын адам ғана күйеу болуға әбден лайық. Оған мына хадистерді келтіруге болады:

1. Әбу Һурайрадан (р.а.) риуаят етілген хадисте Алланың елшісі: «Егер сендерге мінез-құлқы мен діні өздеріңе ұнайтын бір кісі келсе, онда үйлендіріңдер (қыздарыңды беріңдер). Олай істемесеңдер жер бетінде бүлік және ірі арсыздық болады», - дейді.[1]

2. Әбу Хатим әл-Музани жеткізген хадисте Алланың елшісі (с.ғ.с.): «Егер сендерге мінез-құлқы мен діні өздеріңді қанағаттандырған бір кісі келсе, оны үйлендіріңдер (қыздарыңды беріңдер). Олай істемесеңдер жер бетінде бүлік және үлкен арсыздық (басқа риуаятында «ірі арсыздық») болады»,- дейді. (Сахабалар): «Егер онда (кейбір кемшіліктер) болса ше?» -дегенде, Алланың елшісі (с.ғ.с.) үш қайтара: «Егер сендерге мінез-құлқы мен діні өздеріңді қанағаттандырған бір кісі келсе оны үйлендіріңдер (қыздарыңды беріңдер)» - деп айтқан.[2]

3. Әбу Бәкір қызы Асма: «Неке құлдықтың бір түрі. Сол үшін әркім өзінің кімге құл болайын деп жатқанына қарасын», - дейді.[3]

4. Ибн Омар (р.а.) және Әбу Һурайра (р.а.) Алла елшісінің (с.ғ.с.): «Егер бір қауымның құрметті әйелі саған тұрмысқа шықса, оны құрметтей біл», - деп айтқанын риуаят етеді.[4]

[1] Әл-Мустадрак ғала ас-Сахихйни, 2-том, 179-бет. Әл-Хаким: «Бұл хадистің иснады дұрыс, бірақ әл-Бұхари мен Муслим риуаят етпеген» - деген.

[2] Сунан әл-Бәйһәқи әл-Кубра,   7-том, 82-бет.

[3] Сунан әл-Бәйһәқи әл-Кубра, 7-том, 82-бет.

[4] Кашф әл-Хафа, 1-том,78-бет.

материал «Отбасы ғылымхалы» кітабынан алынды

ummet.kz

Үйленуді жұртқа жария ету және той жасау мәселесі

Үйленгенде жұртқа жария ету және той жасау некенің шарттарына  кірмейді.  Бірақ  үйленгендігін  жария  ету және дабыл қағу мұстахап амалына жатады. Той үстінде шариғат әдебінен шықпай өлеңдер оқылып, ән айтылса оның еш айыбы жоқ.

Алла Тағалаға ең ұнамсыз іс

Негізінде талақ (ажырасу) – күрделі мәселе. Өз алдына бөлек ілім. Талақ жайында бір-екі сөзбен айтып бітіру жеткіліксіз. Талақ ету – Исламдағы рұқсат етілген амалдардың ең   ұнамсызы болып табылады.

Ата-анадан бейхабар неке қиюға бола ма?

Қалыңдық жігіттің үйіне келін болып түсерден бір-екі апта бұрын ғана некелерін қиюларына болады. Әрі бұл екі жақтың ата-аналарының рұқсатымен болуы керек.

Күйеу жігіт пен қалыңдыққа тыйым салынған нәрселер

Шариғатымызда үйленетін ер кісінің қалыңдықты көруі – мәндүп. Ер жігітке нені қалап, нені ұнататынын білдіру және кімге үйленетінін хабардар ету үшін көруге рұқсат етіледі. Сол арқылы қызды ұнатса, одан әрі әрекет етеді, ал ұнатпаса әрекетін тоқтатады.

Дегенмен бұл әрекет – қыз ұсынысымды қабылдайды деген сенім басымырақ болғанда ғана жасалады. Ал «айтқан ұсынысым қабылданбайды» деген ойы үстем тұрған жағдайда қызға көз салуы дұрыс емес. Егер екі жақ тең болса, қызды көруге рұқсат етіледі, себебі болашақ құдалар жақсы пікірде, дұрыс ойда болуы керек.

Жігіттің көруге мүмкіндігі болмаса, қалыңдықты көруге басқа жақынын жіберуге болады. Қалыңдықты көру мүмкін болмаған жағдайда оған сенімді әйелді жіберуге болады. Ол қалыңдықты көріп, оны жігітке сипаттап береді. 

Күйеу жігіт пен қалыңдыққа бір-бірімен оңаша қалуға, жақындасуға немесе төсек қатынасына түсуге рұқсат жоқ. Некеге тұрмай, тек құда түсу оған жоғарыдағы құқықтардың бірін де орындауға жол бермейді. Қалыңдық немесе күйеу тарапынан құдалық бұзылса немесе қандай да бір себеппен неке жүзеге аспаса, жоғарыдағы нәрселердің бірін жасап, одан соң құдалық бұзылса, бұл қалыңдықтың абыройын төгеді, келешекте тұрмысқа шығуына кедергі келтіреді және отбасына да жайсыздық тудырады.

Атастырғаннан кейін әйел жүкті болса немесе босанса, араларында заңды некенің жоқтығына байланысты ол бала әкесіне телінбейді. Ал, бұның зияны дүниеге келген ұл немесе қыз нәрестеге тиеді. Неке байланбай, тек құда түсу баланың тегін анықтамайды, сондықтан әйелмен оңаша қалуға, сүйісуге және осыдан туындаған басқа әрекеттерге тыйым салынады.

 

материал «Иман негіздері» кітабынан алынды

ummet.kz

Үйінде береке жоқ жігіттің түзде тірлігі түзелмейді

Отбасында тыныштық, бақыт болса қоғамдағы кез келген ауыртпашылық жеңілдейді. Жұмыстан орныңды таппай жүрсең де, біреуден  зәбір көрсең де қайтып оралатын отауың болса, сол отаудың ішінде тыныштық орнаса, сені жан-тәнімен түсініп, қабағын арнап отырған жан болса, кез келген ауыртпашылық жеңілдейтініне тарих дәлел.

Балаға ат қойғанда нені ескеру керек?

Ислам діні балаға мағынасы дұрыс, естір құлаққа жағымды, көркем ат қоюға шақырады. Себебі, балаға есім беру – жауапкершілігі мол іс.

«Еркектер – әйелдерді билеуші»

Қасиетті Құран Кәрімде: «Еркектер әйелдерді билеуші. Өйткені Алла бірін-бірінен артық қылды...» («Ниса» сүресі, 34-аят) делінген.

Ер адамды бақытты ететін үш міндет

Әйел адамдардың міндеттері болатыны секілді, ер адамдардың да отбасында атқарар өз жұмыстары бар. Мұсылман ердің алдында некелескен әйелін барлық қажеттіліктермен, соның ішінде, некелескенде мәһрын төлеу, баспанамен қамтамасыз ету және тамақтандыру мен киіндіру секілді негізгі үш міндеті бар.

Ерлі-зайыптылардың оразасы

Қасиетті Рамазан айында күллі мұсылман халқы бес парыздың бірі – ауыз бекітіп, ораза ұстау арқылы рухани тазарады. Жаман әдеттерден тыйылу, нәпсіні тежеу арқылы жақсылыққа жақындайды. Ораза ұстау – адамның өзін тәрбиелеуге мүмкіндік беретін ең бір ғажап уақыт.