Категория бойынша
Әбу Хазимге (Алла оны рахымына алсын) бірде былай деп сұрақ қойылады:
Әркімнің ниетіндегісі болады. Имам Бухари (р.а.) айтты:
Ардақты Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):
Пайғамбарымыз (с.ғ.с) Тай тайпасы тұтқындарының маңынан өтіп бара жатқанда бір әйел атып тұрып:
Имам Ғазали күпірлікке түсу дегеніміз – «Хазірет Мұхаммедтің (с.а.у) Алладан келген уағызын жалғанға шығару» деп түсіндіргеннен кейін жалғанға шығаруды (тәкзибті) алтыға бөледі:
Сіз «жаман» деп сипаттайтын әрбір тәжірибе толығымен пайдалы. Сол сәтте түсіну, көру және бағыттау керек нәрсе бар. Өйткені сіздің ілгерілеуіңіз, дамуыңыз, өсіп-жетілуіңіз соған байланысты.
Намаздан кейін күн шыққанға дейінгі уақытты төрт амалға бөл:
Жоқ, рұқсат емес. Себебі жолаушы адам Алла Тағаланың ораза ұстамауға рұқсат еткен категориясына кіру үшін, оның сапары таң намазының уақыты шықпай басталып, шам намазының уақытын дейін жалғасу қажет.
Иғтикәф деген не? Үкімі қандай?
Тамақ жей алмайтын балаға тамақ шайнап беру оразаны бұза ма?
Қадір түніне дайындық қалай болмақ керек?
Асыл дінімізде уақыттың құндылығы жайында аз айтылмаған. Ал Рамазан кезіндегі қымбат уақытты жоғалтпау аса маңызды.
Әлдекімнің әдейі бұзған оразасы үшін: бір құл азат етуі тиіс, ол болмаса 60 күн үзбей ораза ұстайды (кәфәрат қазасы), оған шамасы жетпесе 60 пақырды тойдырады[1]. Мұны шариғатта «ораза кәфәраты» дейді.
Бұл он күн – өзіңе есеп беретін, болашағыңа жоспар құратын мүмкіндік. Өткен-кеткен қателіктер көз алдыңнан өткенде Алладан кешірім тілейсің, жоспарыңды Аллаға айтып, көмек сұрайсың.
Оразаға тең келер құлшылық жоқ. Ораза – Алла Тағалаға жақындататын ең үлкен құлшылықтың бірі.
Зекет беруде және садақа таратуда әдепті болу өте маңызды. Мәселен, садақа беруші кісі садақа берерінде алған кісіге алғаны үшін рақмет айтатындай сезімде болу керек. Өйткені, алған кісі берген кісінің парызын өтеуіне себепші болып, сауапқа жеткізіп отыр. Сонымен қатар, берілген садақалар берген кісіге аурудан және пәлекет келуіне бөгет болады.
Пітір садақа беру – ораза айт күні таң намазының уақыты кіргенде міндет болады. Сол күні кешке дейін беріп үлгеру керек. Немесе Ораза айтқа дейін, Рамазан ішінде берсе де саналады. Дәл айт күні беру шарт емес. Мысалы, оразаның соңғы он күнінде, қадір түнінде т.б.
Қағида бойынша, зекет пен пітір садақалары мешіт құрылысына берілмейді. Өйткені зекет пен пітірде басты шарт "тәмлик ", яғни, мұқтаж жанның иелігіне беру.
Алла Тағала: «Алтын-күмістен қазына жинап, оны Алла жолында жұмсамағандарды күйзелтуші азаппен сүйіншіле. (Қиямет) күні олар (яғни алтын-күмістері) тозақ отына қыздырылып, мұнымен олардың маңдайы, бүйірі және арқасы үтіктеледі де, (оларға): «Міне, мынау – өздерің үшін жиғандарың. Ал енді жиғандарыңның (дәмін) татыңдар» (деп айтылады)» , – деген.
Зекет ақшасын өзінің ата-анасына, балаларына бере алмайды. Өйткені, оларға беруі өзіне қайта алумен тең.
Дүниедегі жазасы:
Қажылық пен умраны атқаруды тоқтататын кедергілер мыналар:
Біреудің атынан да Умра қажылығын жасағысы келетін мұсылман бір барғанда екі бөлек Умра қажылығын жасай алады. Бірі – өзінің атынан. Екіншісі – жақынының атынан.
Ихрамға кіргеннен кейін хайызы келген әйел заты «тауаф» ғибадатынан өзге расімдерді орындай береді. Хайызды кезінде тауаф ғибадатын орындау – харамға жақын мәкруһ болып табылады.
Алдымен айта кететін нәрсе: дәстүрлі банкттерден несиеге қарыз алу шариғатымызда құпталмайтын іс болғандықтан, мұсылман кісі аса зәру жағдайларда болмаса, жайшылықта несиеге жоламағаны дұрыс. Өйткені, банктерде берілетін несие қарызы дінімізде «өсім» болып саналады. Дінімізде өсім жеуші де, өсім жегізуші де ауыр күнә арқалайды1.
Алла елшісі (с.а.с.) ихрам жағдайына кірген қажыларды бірқатар амалдардан жасаудан сақтандырған. Ихрамдағы адамға төмендегі іс-әрекеттерді жасауға тыйым салынады:
Умра қажылығын немесе үлкен қажылықты өтеуші кісі ихрамнан шығатын кезде шашын алып ихрамнан шығады. Ихрамнан шығарда шашын алу (немесе қысқарту) – уәжіп.