Дін және ғылым. Діннің ағартушылық қызметі

Ғылым мен діннің арақатынасы – қайшылықты көзқарастарға толы күрделі тақырыптардың бірі. Бір топ ғалымдар ғылым мен дін бір-бірімен толық үйлеседі деп дәлелдесе, тағы бір топ зерттеушілер бұл екі ұғым қашан да қақтығысып келген деп санайды.

Исламның зайырлы білім алуға көзқарасы

Білім алып, сауатты болу  – ислам дінінің ең басты талабы. Алла тағала білімге байланысты алты жүзден астам аят түсірген. Ең әуелгі түсірілген аяттың өзін «оқы» деп бастады.

Жаратушыны тануда ақыл мен білімнің орны

Сенім мәселелеріне қатысты жазылған еңбектерден ақыл иесі болған адам баласы пайғамбар дағуаты жетпеген жағдайда, ақылымен Алла Тағаланы танып, білуге ақыл жеткілікті ме? Әлде настың (Құран, сүннет) болуы шарт ба? Немесе әрбірінің (нас пен ақыл) өз ерекшеліктері бар ма?

«Білмеймін» деген сөз – ілімнің жартысы

Ілім үйренудегі және оны басқаларға жеткізудегі адалдық пен хақиқи шын пейілдің белгілерінің бірі – ілім іздеуші яки ілім үйренуші адамның өзіне беймәлім нәрсе туралы сұрақ қойылғанда, «білмеймін» деп айтуды ұят көрмеуі.

Ілімді Алла үшін үйренуге ниеттенбеген ғалымдар

Әзірет Муаздың хабары бойынша (ілімді Алла үшін үйренуге ниеттенбеген ғалымдарды жетіге бөліп) былай дейді:

Ғалым мен тақуаның қайсысының дәрежесі биік?

Бір кісі: «Ғалым мен тақуаның қайсысының дәрежесі биік?» – деп сұрағанда, Алла елшісі:

Ғалым адамның тақуалығы жайлы бірер өсиет

– Өзіңе өзге адамдардың жасап жүрген құлшылықтарынан артық құлшылық жасауға ғана разы бол! Себебі қарапайым адамдар өздері жасап жүрген құлшылықтан артық құлшылық жасайтыныңды көрмесе, оларда құлшылыққа құштарлығы аз деген ой қалыптасады. Сонымен қатар, өз сауатсыздықтарының пайдасы тимегені секілді, саған біліміңнің пайдасы тимейді деп сенеді.

Білімнің абзалы – ғылымхал, амалдың абзалы – соны сақтау

Білімнің абзалы – ғылымхал, амалдың абзалы – соны сақтау. Қандай жағдайда болсын мұсылманға өзінің қал-қадірінше білім алуы парыз. Егер намаз оқу кісінің парызы болса, намаздың парызын өтейтіндей ілім үйренуі парыз, уәжібін өтейтіндей ілім үйренуі уәжіп.

Ислам ғылымының үш тірегі

Ислам діні ақырғы дін, барлық діндердің керек асылдарын бойына жинаған дін, адам баласының даму жолындағы рухани, ғылыми, мәдени жетілген кезіне арналған дін. Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.у) Алла өзінің бір хадисінде: «кімде-кім ғылымды сүйсе және ғалымды сүйсе, жәннатта ол менің көршім болады», – деген.

Дін қоғамның дамуына әсер ететін қозғаушы күш

Ислам діні қоғамдағы әлеуметтік қарым-қатынасты орнатады. Құранның «Хужурат» сүресіндегі 10-аятында: «Шын мәнінде мүміндер туыс. Сондықтан екі туыстың арасын жарастырыңдар және Алладан қорқыңдар. Мүмкін игілікке бөленерсіңдер».