16
Жексенбі,
Ақпан

һижри

Категория бойынша

Ақылы мен дінінде кемшілігі бар әйелдер

Мақалалар

Абдуллаһ бин Омардың (р.а.) айтуынша Хазіреті Пайғамбар (с.а.у.): «Ей, Әйелдер қауымы! Садақа беріңдер! Көбірек кешірім сұраңдар! Өйткені тозақтағылардың көпшілігі әйелдер екенін көрдім» деген.

Дәретханаға қатысты сақ болу керек тыйымдар

Мақалалар

Ислам – тазалық діні. Адамзат қауымына ескертуші әрі қуандырушы болып келген соңғы елші Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) біздің өмірге келгенімізден бастап соңғы деміміз біткенге дейінгі барлық жағдайлардың өз әдеп-ережелерін үйретіп кеткен. Соның бірі – дәретханаға қатысты әдептер.

Алла хикметті кімдерге нәсіп етеді?

Мақалалар

Хикмет – кең ұғымды білдіретін сөздердің бірі. Ғалымдардың айтуынша, хикмет сөзі Құранда 4 мағынада кездеседі:

«ӨЗГЕ ДІН ӨКІЛІМЕН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС»

Мақалалар

Егер ислам сеніміне назар аударатын болсақ, оның ауқымы барлық адамзатты қамтитындығын байқауға болады. Сонымен бірге ислам ақидасынан түсінетініміз, жер бетінде ислам дінінен өзге басқа сенімді ұстанып, басқа шариғатты қолданып, басқа саясаттағы бағыттардың бар екендігін аңғартады.

ТАУСЫЛМАЙТЫН БАЙЛЫҚ

Мақалалар

Адам баласы әлсіз жаратылыс болғандықтан, кейде өмірдің негізгі мақсаттарын ұмытып, болмашы нәрселерге бола, үлкен нығметтерден, өткінші дүние үшін мәңгілік сыйлықтан алыстап қалып жататыны мәлім.

АЛЛАНЫҢ БЕРГЕНІН ЕСКЕ АЛ

Мақалалар

Алла Тағаланың адам баласына беретін нығметтерінің көптегі соншалық, кейде пенде оны ұмытып, немесе ескермей кетеді.

Ақиданың әртүрлі болуы қауіпті ме?

Ақида

Исламдағы ақида жайындағы көптеген тартыстар Аллаға мекен беруге байланысты болып келеді. Матуриди ақидасы бұл туралы не дейді? Жалпы ақиданың әртүрлі болуы қауіпті ме?

Фиқһтағы мәзһабтар – ауызбіршіліктің рәмізі

Ақида

«Мәзһаб» сөзі араб тілінде: «жүретін жол» деген мағынаны білдіреді. Шариғаттағы мағынасы «қандайда діни мәселеде, сұрақ бойынша белгілі мужтаһид ғалымның пәтуа шығару жолы».

«Сәләфимін» деп арнайы жамағатқа кіру қаншалықты дұрыс?

Ақида

Егер «сәләф» сөзінің сөздік мағынасына келер болсақ «алдыңғы, бұрынғы» деген мағынаны білдіреді. Уақыт ағымына қарай әрбір өткен шақ кейінгілер үшін «сәләф» деп аталады. Алайда бұл сөз Ислам дінінде тұрақты, әрі арнайы ұғымға айналып, басқа мағынада қолданылмайтын сипатқа ие болды.

Имам Әбу Ханифа ұстанған фиқһ негіздері

Ақида

Имам Әбу Ханифа қандай да бір мәселенің үкімін шығару үшін, ең алдымен, Алланың Кітабын негізге алған. Одан таппаса, Алла елшісінен жеткен сахих хабарға негізделген. Пайғамбардан бір мәселеге қатысты бір-біріне қайшы мазмұндағы екі сахих хабар жетсе, кейінгі сөзін негізге алған.

Бір мәселеде түрлі пікірлер кездескенде мұсылмандар не істеуі қажет?

Ақида

Дәлелдердің әлсізі мен күштісін бір-бірінен ажыратуға шамасы жетпейтін кісілердің өз бетінше шешім шығарып, таласы көп, дау тудырған мәселеде басқаларды мойындамауы дұрыс емес.

«Тәкфір» және «бидғат» ұғымдарының шынайы мәні

Ақида

«Тәкфір» және «бидғат» ұғымдарының шынайы мәні. Тәкфіршілік – діни экстремизмнің қауіпті түрі.

Алла Тағалаға сенген адам неден махрұм қалды?

Ғибратнама

Битлис қаласына жолға шыққан бір жас жігіт қыста боранға тап болып жолынан адасып қалады.

Насихат айту оңай, жүзеге асыру қиын

Ғибратнама

Насихат айту – оңай. Ал оны жүзеге асыру – қиынның қиыны.

«Міне, ең жаман қарғыс – осы!»

Ғибратнама

«Бәдір» ұрысында Пайғамбарымыз (с.ғ.с) жасақты белгілі бір жерге орналастырып, ұрысқа дайындалуды тапсырады.

Тақуалыққа мына төрт қағида қажет

Ғибратнама

Тақуалық жолына түскендерге мына төрт қағида аса қажет:

Әй, дәруіш, ықылассыз адамға уағыз айтпа

Ғибратнама

Бір мұсылман бақсыға қарап:

«Балам, әтеш сенен ақылды болып кетпесін»

Ғибратнама

Лұқман Хакім өзінің баласына айтқан өсиеттерінің бірінде:

Көлік жүргізушісі мен жолаушы оқуы тиіс дұғалар

Бір аят тәпсірі

Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.у.) көлік тізгінін ұстаушылар мен жолаушыларға ортақ сүннет амалдар мен дұғаларды үмметіне өсиет еткен. 

Тағдырыңызды түгелімен өзгертетін бір аят

Бір аят тәпсірі

Қасиетті Құран Кәрімде өміріңізді өзгертетін бір аят бар.

Қарыздан құтылу үшін Алладан көмек сұрайтын дұғалар

Бір аят тәпсірі

Қарыздан құтылу үшін Алладан көмек сұрайтын дұғалар:

Әр мұсылманға мотивация беретін 10 аят

Бір аят тәпсірі

Қасиетті Құран Кәрімде әр мұсылманға мотивация беретін 10 аят:

Құрандағы "Әттеген-айлар" жайлы не білесіз?

Бір аят тәпсірі

Қасиетті Құран Кәрімде келетін "әттеген-айларды" білесіз бе?

Осы дұғаны айтқан адам өзін зияннан сақтайды

Бір аят тәпсірі

Дұға мұсылманның Жаратушысына толық бойсұнғандығын, Оған толық тәуелді екендігін білдіреді. Адамды кез-келген жағдайда Раббысын ғана еске алып, Одан ғана жәрдем тілеуге, Жаратушысымен жақын болуға тәрбиелейді. Ал, мына дұғаны айтқан адам өзін зияннан сақтайды:

Шашу дәстүрі қай кезде орындалады?

Дәстүр даналығы

Халқымыздың бір ерекшелігі – титімдей қуанышын жұртқа әйгілеп, көпшілікпен бөлісе тойлап, қызығын жария етіп жар салуында болса керек. Шашу – сол қуаныштардың айғағындай, үкісіндей салтанатты дәстүр.

Тілашар – баланың оқуға құмарлығын арттыратын дәстүр

Дәстүр даналығы

«Тілашар» дәстүрін айтпас бұрын бір нәрсеге кішкене тоқталайын.

Қазақтың әйелі қонаққа бас көтеріп кірмейді

Дәстүр даналығы

Бас асудың, табақ тартудың да өзіндік заңдылығы бар. Баспен қосып, кәделі жілікпен қоса қазанға мойын, жақ, жұмыр салынады. Алайда жақ пен мойын баспен бірге асылғанымен, сый табаққа қосылмай, қазан ұстаған әйелдердің табағында қалады. Қазақтың «бас пен жақты айырма», «бас пен мойынды бөлме» деген сөзі осыған қаратылған.

Балдыз-жезденің, қайны-жеңгенің арасындағы сәлемдесу

Дәстүр даналығы

Сәлем жосындарының түрлерін айтқанда бір нәрсе ойымнан қалыс қалыпты, ұмытыппын. Олар – балдыз бен жезденің, қайны мен жеңгенің арасындағы амандасулар.

Сойылған малдың тісі неге қағылады?

Дәстүр даналығы

Бастың тісін қақпай әкелу өкпе, назды білдіретіні туралы Зейнеп Ахметова «Бабалар аманаты» кітабында мынадай үзінді келтіреді.

Ұмытылған дәстүр: Жаңа туылған сәбиге итжейде кигізу

Дәстүр даналығы

Итжейде – баланың мынау жарық жалғанда киетін ең алғашқы киімі. Оны тек кіндік шеше әкеледі. Бұл кәдімгі жейде сияқты емес, қолтығынан ойып жең шығарып, қолмен көктеп тіккен уақытша киетін көйлек.

Ілімге тек шынайы мүмін ғана қол жеткізеді

Дін және ғылым

Әбу Кәбшә әл-Әнмәри (Алла разы болсын) Пайғамбарымыздан (с.ғ.с) мынадай хадисті жеткізеді:

Ілім – Құран, сүннет, «мен білмеймін» деген сөз

Дін және ғылым

Өкінішке қарай, қазір аз-маз кітап оқысақ та, «білдім синдромының» құрбанына айналып кетіп жатқан жайымыз бар. Негізінде, Пайғамбарымыз (с.ғ.с) өзінің сахабаларын «Біз білмейміз! Алла және оның Елшісі жақсырақ біледі» деген сөзге баулыған. Тіпті, сахабалар мен тәбиғиндер (Алла разы болсын) бұрын естіген хадисін қайталап тыңдаса да, жаңадан естіп тұрғандай зер салып тыңдайтын.

Ілімнің сыртқы көрінісіне алданып, амал етуді тастап қойма

Дін және ғылым

Балақай! Өзің білгендей, мен жүзден аса кітап жаздым.

Исламдағы «ғылым» термині, ғылым үйренудің маңызы

Дін және ғылым

Араб тілінде білу мағынасына келетін «ғылым» сөзі көбінесе білім, мағлұмат деген мағыналарға келеді. Бір нәрсені нақты үйреніп сенуді ғылым дейміз. Білімсіздіктің, надандықтың антонимі болып табылатын «ғылым» сөзінен ғалым, мағлұмат, мұғалім және тағы басқа сөздер шыққан. Ислам ғалымдары ғылымды «Кісінің ақыл және сана сезіміне сыйымды мағлұмат» деп түсіндіреді. «Ғылым бір нәрсенің өз кейпінде танылуы».

Білімде лақаб атқа ие болған ғұлама аналар

Дін және ғылым

Имам Әбу Ханифа (р.а) бір сөзінде: «ғалымдардың өмірі туралы оқу – маған фиқһ жайлы білуден де артығырақ»,- дейді.

Өз әкесінен, ағаларынан ілім үйреніп, ғалым атанған аналар

Дін және ғылым

Асма Бинт Асад әл Фаррот

Сыйластықтан асқан махаббат жоқ

Исламдағы отбасы

Отбасы – нағыз шабыт беретін орта. Соның ішінде әйел нағыз мотивацияның өзі. Бір өзі жетеді. Сіз ортада әлі балаңыз болмай тұрып, әйеліңізбен жақсы қарым-қатынас орнатқан күннен бастап, қалай жұмысты екі есе көп істеп, көп табыс табуға деген ниеттің ашылғанын білмей қаласыз.

Қонаққа құрмет көрсету – Исламды жақсы ұстанудың көрінісі

Исламдағы отбасы

Алла елшісі (с.а.с.) бұл хадисінде бізге Ислам үкімдерін бұлжытпай орындап, ең жақсы мүміндерден үлгі алып жүрген адам үйіне қонған мейманға құрмет көрсетуге және оған жақсылық жасауға міндетті екендігін түсіндіреді.

Құрандағы əйел мен ердің теңдігі

Исламдағы отбасы

Алланың біріңе-біріңді артық еткен нəрсесін көксемеңдер. Еркектердің еңбектерінің үлесі өзіне жəне əйелдердің еңбектерінің тиесісі өзіне тəн. Алладан оның кеңшілігін сұраңдар. Шəксіз, Алла əр нəрсені толық білуші. ("Ниса" сүресі, 32)

Жанұядағы қаражат қоры және оны жұмсау

Исламдағы отбасы

Бюджеттің екінші қадамы табысты жұмсау жүйесі. Қаражат үш басты мақсатта жұмсалады: күнделікті қажеттілікке жұмсау. Қайырымдылық, соңғысы қор жинау.

Жұбайлық өмірдің Құрандағы көріністері

Исламдағы отбасы

Қасиетті Құранда: «Әрі сендердің тыныштық тауып орнығуларың үшін өздеріңнен жұбайлар жаратуы және араларыңда махаббат пен мейірім пайда етуі де – Оның белгілерінен. Ақиқатында мұнда ойланып, ақылға салатын адамдар үшін ғибраттар бар», – дейді («Рум» сүресі, 21-аят).

Үш әйелдің тілін тапқан еркек – мықты еркек

Исламдағы отбасы

Үш әйелдің тілін тауып, ортасын үйлестіріп отырған еркек – мықты еркек.

Әбу Ханифаның адамдармен және ата-анасымен қарым-қатынасы

Ұлы тұлғалар

Әбу Ханифаның, Алла оған рахым етсін, жомарттығы және кеңпейілдігі туралы былай деп жеткізіледі:

Ханафи мәзһабының фиқһ ғұламалары: Хусамуддин әс-Сығнақи

Ұлы тұлғалар

Сығнақ үлкен білім орталығы болған. Оның топырағынан сан қилы ғалымдар, ақындар, қолбасшылар шыққан. Соның бірі Һисамиддин Сығнақи, Дәруіш Әли ас-Сығнақи, Хусам ад-Дин ас-Сығнақи, Молла имам ас-Сығнақи, Камал ад-Дин ас-Сығнақи, Шайдай шайқы Сығнақи сияқты біртуар ұлдар кезінде Сыр бойының мақтанышына айналды.

Қырағат ілімі тарихында танымал болған қарилар

Ұлы тұлғалар

Құран Кәрім ұрпақтан-ұрпаққа өзіндік оқылу ерекшеліктерімен жетіп отырған. Осындай оқылу ерекшеліктерін негізінде бірқатар қырағаттар пайда болып, уақыт өте қатаң шарттармен бекітілген белгілі қырағаттар қалыптасты. Құран Кәрімге ерекше мән берген мұсылман үмбеті оның келер ұрпаққа жетуіне және оқылуына айрықша көңіл бөлген. Қырағат ғалымдары жету жолдары мен жеткізуші тұлғаларды мұқият зерттей отырып, тарихта кеңінен танылған бірнеше Құран қырағаттарын анықтап берді.

Ең көп хадис риуаят еткен сахаба

Ұлы тұлғалар

“Аллаһым, Әбу Һурәйра мен анасын бүкіл мүминдерге сүйікті ет!”. (хадис)

Қазақ тарихында аты алтын әріппен жазылған аналар

Ұлы тұлғалар

Бәрімізге белгілі қоштасу қажылығында Ардақты Пайғамбарымыз (с.ғ.с) жиналған жұртшылыққа: «Уа адамдар! Әйел құқығына қатысты барлық нәрседен қорқыңдар. Әйелдердің сендердің алдарында міндеттері болғандай, олардың да алдында сендердің міндеттерін бар» - деп жетінші ғасырдың өзінде әйелдер құқығының басымдылығын атап көрсеткен.

Әбу Ханифаның Рамазанда Құранды 100 рет хатым еткені рас па?

Ұлы тұлғалар

Имам Ағзам Әбу Ханифаның (р.а.) түнде намаз оқып тұрып «бір рәкәғатта» бүкіл Құранды хатым еткендігі бірнеше деректе расталған.

Бидғаттың сенімде, сөздерде, амалдарда болуы

Күдікпен күрес

Діни бидғат сенім мәселелерінде, сөздерде және амалдарда болады.

Бір мәзһабты тақлид ету – харам да емес, шариғатқа қайшы да емес

Күдікпен күрес

Тақлид – бір адамның сөзіне және бұл сөздің дұрыстығы жөніндегі дәлелді білместен ілесу дегенді білдіреді. Мұны тақлид десең де, ілесу, еру десең де бұлардың сөздікте еш айырмашылығы жоқ, екеуінің де мағынасы бірдей.

Сүннетті жоққа шығару бүлігі алғаш рет қашан туындаған?

Күдікпен күрес

Сүннетті жоққа шығару бүлігінің шығатынын Пайғамбарымыз (с.а.у.) сонау он төрт ғасыр бұрын мұғжиза ретінде хабар беріп кеткен. Алла елшісі (с.а.у.): «Маған Құран және тағы да сондайы (сүннет) берілді. Жақында қарны тоқ, күрсісіне жантайған біреу «Сендерге Құран жеткілікті. Ол жерде не халал болса, соны халал деп біліңдер. Ал не харам болса оны да солай қабылдаңдар» дейді.

Дінде шектен шығушылардың басты қателіктері

Күдікпен күрес

Дінде шектен шығушылардың ұдайы күн тәртібіне қойып жүрген мына мәселелерге тоқталамыз:

«Сәләфия» сөзінің алғаш бұрмалану тарихы

Күдікпен күрес

«Сәләфия» сөзінің тілдік мағынасы «бір нәрсеге қатысты болу» дегенді білдіреді. Сол себепті сәләфия сөзінің ұғымында кезеңдік шектеу реңкі жоқ, барлық заманға қатысты қолданылады.

Діни алауыздықтың (фитна) шығу себептері

Күдікпен күрес

Кез келген мемлекеттің гүлденуі, өркендеуі, бірінші кезекте экономикалық, табиғи рeсурстарына емес, ішкі тұрақтылығына, ауызбіршілігіне байланысты. Мемлекет кедей болуы мүмкін, алайда сүттей ұйыған ауызбіршілік, ынтымақтың арқасында барлық қиыншылықтарды жеңіп, өркениетті елдер санатына енеді.

Наурызбай қажы Тағанұлы: Қайырымдылық жасасаң – қайырын өзің көресің

Сұхбат

Мүфтияттың жамағатқа діни терең мәселелер бойынша пәтуа беруден кейінгі бірінші мақсаты – сауатты, рухани дүниесі бай қоғам қалыптастыруға зор үлес қосу. Бұл орайда Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының атқарып жатқан жұмыстарының ауқымды екенін байқаймыз. Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлынан алған сұхбатта осы жұмыстардың маңызы жайында айтылады.

Наурызбай қажы ТАҒАНҰЛЫ: Ихсан ілімі ізгілікке тәрбиелейді

Сұхбат

БАТЫРЖАН МАНСҰРОВ: «Имамдық қызмет – академиялық мектеп»

Сұхбат

Назарларыңызға Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы Уағыз-насихат бөлімінің меңгерушісі Батыржан Мансұровпен сұхбатымызды ұсынып отырмыз.

Программист қари: «Құран жаттау қиын емес»

Сұхбат

ІХ республикалық «Құран Кәрімді жатқа және мәнерлеп оқу» байқауының Нұр-Сұлтан қаласы бойынша іріктеу кезеңінде жүлделі үшінші орынды иеленген Болат Кенебаевтың қарилығын әріптестерінің өзі жуырда білді. Ол – ҚМДБ Ғаламтор секторының техникалық қызметкері. Болат қаримен сәті түскен сұхбатымызды назарларыңызға ұсынып отырмыз.

САНСЫЗБАЙ ҚҰРБАНҰЛЫ: Шариғи үкім немесе пәтуа беруге уәкілетті тұлғаның бойынан табылуы міндетті қасиеттер бар

Сұхбат

Назарларыңызға ҚМДБ Ғұламалар кеңесінің мүшесі, Шариғат және пәтуа бөлімінің меңгерушісі, Республикалық ақпараттық-насихат тобының мүшесі, белгілі исламтанушы-ғалым Сансызбай Құрбанұлымен өткен сұхбатымызды ұсынып отырмыз.

БАС МҮФТИ: Сын сағатта сағымызды сындырмайық

Сұхбат

Қазіргі таңда ел ішінде «Пандемия жағдайында қасиетті Құрбан айт мейрамы қалай аталып өтілмек, қаупі асқынып, қыспаққа алған індетке қарсы күреске халықты жұмылдыруда, жұртты пандемиядан сақтануға шақыруда Діни басқарма, діни қайраткерлер нендей жұмыстар атқаруда, сондай-ақ кейбір діни рәсімдерді тоқтатуға немесе оларға қатысатын адамдардың санын шектеуге қатысты қабылданып жатқан шешімдер Ислам талаптарына сай келе ме?» деген мазмұндағы сұрақтар жиі қойылуда.