Алла Тағала адам баласына жамандық тілесін бе.

Мұсылман адамға әйелін күйеуіне қарсы қоюға рұқсат етілмейді.

Исламның құқықтық нормаларындағы бірқатар тыйымдар мен белгіленген шектеулер – қоғамның сан саласында өз жемісін беретін құнды заңдылықтар.

Адамзат тарихында мемлекет басқарған әйелдер саусақпен санарлық.

Жұбайлар бір-бірін емдейді немесе емделуге мұқтаж xалге келтіреді.

Бұлар аршты[1] көтеретін (қалай көтеретіні бізге беймәлім) періштелер. Хамәлат-ул Арш періштелерін үлкен төрт періштеден кейінгі Аллаға жақын періштелер деуге болады.

Әзірейіл періштенің міндеті – ажалы жеткен адамның жанын алу. Адам баласы бір періштенің күзетуімен бұл дүниеден келесі дүниеге аттанғандықтан, Құран мен хадистерде Әзірейіл періштеге «Мәләк-ул Мәут» (өлім періштесі) делінген.

Исрафил – хадистерде айтылатын төрт үлкен періштенің біреуі.[1] Оның негізгі міндеті қиямет қайым болатын кезде Алланың әмірімен «Сүр (сырнай) үрлеу».

Бұл періштенің аты Құранда бір аятта ғана айтылған: «Кім Аллаға, періштелеріне, елшілеріне сондай-ақ Жәбірейіл, Микаилға, дұшпан болса, әлбетте Алла кәпірлерге дұшпан».[1]

Періштелердің ең үлкені әрі уахи жеткізуші періштенің есімі – Жәбірейіл. Ол – жаратылыстағы сансыз періштелердің арасындағы ең беделдісі һәм сұлтаны.

Әдетте періштелер жайлы сөз еткенде, олардың қанаты бар ма, жоқ па деген сұрақтың ойға оралатыны белгілі.

Абай Хакімнің өз заманынан озып туғандығының тағы бір көрінісі естеліктерде қылаң береді. Ол болса - эстетикалық талғамы  жоғары жан болғаны. Маңайының артық-кемін түзеп отырмақтығының өзі бір бекзат қасиеті екен. Енді естелікке кезек берейік.

Имам ағзам Әбу Ханифаның бір маскүнем көршісі болыпты.

Кешкі уақыт болатын. Кәусар әке-шешесімен дастарқан басында ас ішіп отырған.

Сақал-шашы өсіп кеткен бір адам шаштаразға келіп, шашын алдырып, сақал-мұртын бастыра бастады. Қарап отырмай шаштараз екеуі әртүрлі тақырыпта әңгімелеседі.

Қасиетті Құранда мынадай бір аят бар:

«Қадір» сүресі»

إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ (1) وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ (2) لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ (3) تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ (4) سَلَامٌ هِيَ حَتَّىٰ مَطْلَعِ الْفَجْرِ (5)

Адам баласы ақыл-ойының аман болуы, тура жолдан адаспауы үшін әрдайым Аллаға мұқтаж. Қасиетті Құранның «Нас» сүресінің 4-аятында сондай аздырушылар жайында баяндалады. 

«Бір аят тәпсірі» айдарының алдығы санында «Бисмилла»-ның тәпсірі  басталған еді. Кезекті берілімде сіздердің назарларыңызға сол тәпсірдің жалғасын ұсынып отырмыз.

«Баталы құл арымас, батасыз құл жарымас» деген мәтелді, әдетте, көп қолданамыз.

Халқымыз ежелден дініне берік болды. Құдайға құлшылық ету жолдарын жақсы білді. Ғибадат рәсімдеріне ерекше көңіл аударып, құрметтеді.

Бата сұрау – байырғы қазақ халқынан бүгінгі күнімізге дейін еш үзіліссіз жалғасып келе жатқан дәстүр.

Мақал-мәтелдерді зерттеп қарағанымызда кейбір мақал-мәтелдердің хадистердегі ойлардан туындағанын көруге болады. Оларды хадистердегі ойдан туындаған деп кесіп айтуымыздың себебі – бұл мақал-мәтелдердің діни мотивтерді қамтуы және шариғат үкімдерімен үндесуі.

Қазақ әдебиеті тарихында өзіндік орны бар жазушы, ақын, ағартушы педагог Ыбырай Алтынсарин патша үкіметінің халықты діннен бездіру саясаты басталған тұста өмір сүрді.

Шығармаларын хадис және сүннетпен безендірген қазақ ойшылдарының бірі – Шәкәрім Құдайбердіұлы. Ақынның өлеңдеріне терең бойлаған сайын даналық пайымдауларында хадистерді ойына қазық, тіліне тиек еткенін аңғарамыз.

Таңертең аш қарынға бәсең дауыспен Құран оқу дене және рухтың саулығы жағынан өте пайдалы. Оқу кезінде бастағы жүйкенің тітіркенуі болады. Бұл миға жақсы бір массаж есебінде. Мидағы тамырлардың айналасына одан да жақсы әсер етеді. Бәсең дауыспен және ыңғайлы бір ырғақпен Құран оқу жұтқыншақтағы дыбыстық пернелерді тәрбиелейді, күшейтеді, жұтқыншақ гимнастикасы есебінде болады. Күн сайын осылайша Құран оқуға үйренгендердің дауыстары қарттық кезеңде де бұзылмайды.

Рухқа берген рахаттық әсері миға жақын болған гипофиз безінің одан да жақсы жұмыс істеуіне себепші болады. Өзге бездерде осылайша керемет бір халге енеді. Сөйтіп денсаулыққа зор пайдасын тигізеді. Адамның писсимистігін кетіріп, денеге қуаттылық пен рахат береді.

Адамды жаратқан мен Құранды жіберген бір құдірет болғандықтан дененің түрлі сырларымен қатар түрлі жұмбақ сырларға толы болғаны енді белгілі бола бастады. Алла Құран әріптерін дыбыстық кейіпке түсіріп, жүрек пен миымызды материалдық және рухани жағынан таусылмас қазына түрінде әзірлеген.

Құран – адамзаттың тәрбиешісі. Құранның негізгі мақсаты адам баласының жан-тәнін кірден арылтып, рухына бақыттылық қанатын тағып жаннатқа лайық ету. Асылында Құраннан тәлім-тәрбие алған адам рухының бұл дүниесі де жәннат. Өйткені адамның психологиясы мен болмысын тәрбиелеуде ең жақсы әдісті адамды жоқтан бар еткен ғана біледі. Құран жаратушының адамзаттың бақыты үшін елші арқылы жіберілген кітабы[1].

Дүние жүзіне кең тараған діннің бірі – Ислам. Ислам дінінің қасиетті кітабы араб тілінде басқа діни кітаптарға мүлдем ұқсамайтын жүйеде жазылған. Алла тағала Ислам дінінің қайнар бұлағы болған Құран арқылы бұл дүниеде бақытты болу үшін өмір қағидаларын үйретіп, о дүниелік жәннатқа қол жеткізудің жолдарын көрсетеді. Пайғамбарымызға ең бірінші түскен сүре «Оқы» деген мағынаны тасуда. Егер Құранның жолымен жүретін болсақ барлық мұсылмандар бірігіп ешқандай шайтанның азғыруына көнбестен иманды таза, өркениетті, дамыған мемлекет болар едік. Құранды Мұхаммед (с.а.с.) пайғамбар Таурат, Забур, Інжілді пайдалана отырып, ойдан шығарып жазған деген жалған пікірлерді қазіргі соңғы ғылыми жаңалықтар жоққа шығаруда.

Дүние жүзінің атақты ғалымдары Құран Алла Тағаланың сөзі екендігіне көздері жетуде. Француздың атақты хирургі ғалым доктор Морис Букей: «Құранды түсіну үшін, адамға энциклопедиялық білім керек. Ислам дінді де, ғылымды да бір бірінен ешқашан ажырата қарастырмағанына мен таң қаламын. Ғалымдар кейбір нақты ғылыми жетістіктерді тереңірек түсіндіру үшін Құранның аяттарына жүгінеді». Егер де біз Құранды көбірек оқитын болсақ жүректеріміз орнығып бір жақсы сезімге бөленеміз, әр оқыған әріпке сауап аламыз.

Құран оқу бір ғибадат және Құранды оқыған кезде мына дүниенің ғалами сырлары баяндала түседі. Алла Тағала жаратқан мақлұқаттарына сүйіспеншілігі есебінде Құран түсіріп, ненің харам және ненің халал екендігін қалай өмір сүру керектігін біз үшін жаратылған жер қойнауындағы және жер үстіндегі ғаламатты байлықтарды ісімізге және пайдамызға қалай асыру керектігін білімді талап ете отырып, ғылымның сарасына қалай жету керектігінің жолдарына меңзейді.

[1] Рахмет самалы кітабы, Құранның математикалық құпиялары 2000 ж. Иман діни-танымдық журналы 2003 ж. №3. Ғибадат ғажайыптары авт. Сафвет Сених 2001 ж.

Жер бетіндегі халықтардың бір-біріне ұқсамайтын күнтізбе жүйелері бар.

Әйелде ұрықтанған жұмыртқа клеткасы 46 хромосомнан тұратын, еркек пен әйелге қатысты генетикалық ерекшеліктерге ие толық клетка болып саналады.

Біреулер әйелді сұлулығына қарап таңдаса, енді біреулер оның байлығына қарай таңдайды.

Мәһір – әйел затының неке қияр алдында күйеуінен талап етуге құқылы шариғат белгілеген ақысы.

Ардақты пайғамбар (с.ғ.с.) жұбайларымен ерекше ілтипат және жылы сезіммен мәміле жасайтын.

Әрбір қолданған сөйлеміміз бен сөйлеген сөзіміздің балаларымызға қалай әсер етіп, дүниетанымына қандай іздер қалдыратынын өте сирек ойлаймыз.

Адам баласының бұл өмірге саяхаты жатырға түскен сәтінен басталады.

Ақиқатында, адам баласы бұл жалғанға Жаратушысын танып, Оған құлшылық ету үшін келген.

Жатқан жері бейіш болғыр Абай атамның іші толған кеніш, кеудесі кенен болғанын уақыт өткен сайын сезіне түсесің. Жіті назар салып, жиі үңілген кісі қоғамды мазалаған әр ненің жауабын тауып,  өз өміріне баһра алады екен.

Баукең ержүректігі тұрғысынан кешегі ел қорғаған Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай, Шақшақұлы Жәнібек сынды батырлардың заңды жалғасы секілді. Ал шыншылдығы мен ақиқатты ту еткен адалдығы, әділдігі тұрғысынан мұсылмандардың екінші халифі әділетті Омар ибн Хаттабқа (р.а.) ұқсайды. Артында “Өтіріктің балын жеп тірі жүргенше, шындықтың уын ішіп өлген артық” деген қанатты сөздерді айтып қана кетпей, оны өз өмірінің қағидасына айналдырған батыр Бауыржанға мұндай ар ілімі қайдан келді, кімнен сіңді?

Шал ақын (Тілеуке Құлекеұлы) 1748 жылы Көкшетау жерінде (Ақмола облысының, Азат темiр жол станциясының маңында) дүниеге келген. Ақынның ес біліп, есейген өңірі — қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы. Әкесі – орта жүздің қолбасшысы, Абылай ханның жақын серігі болған, қазақ-қалмақ соғысына қатысқан атақты батырлардың бірі – Құлеке Тәңiрбердiұлы. Ал, анасы – үйсін тайпасынан шыққан атақты Төле бидiң қызы.

Қазақ мемлекетінің тарихында ел басқару ісіндегі билер жүйесі, оның мәдениеті, әдеп-тәртібі, өнегесі ерекше құбылыс. Ежелден қалыптасқан бұл жүйе ұлы далада биік шыңға көтерілді. Міне, биыл тарихи тұлға Қаздауысты Қазыбек би бабамыздың 350 жылдық мерейтойы елімізде халықаралық деңгейде тойланып жатыр. Назарларыңызға Қазыбек бидің шешендік өнерінен ел аузындағы мына тапқырлық өнегесін ұсынамыз.

Жамбыл Жабаев – ұлы ақын, жырау, жыршы. Қазіргі Жамбыл облысы Жамбыл тауының етегінде 1846 ж. 28 ақпанда жапа деген елге қадірлі адамның отбасында дүниеге келген. 

Жасынан өлең-жырға қанып өсіп, Сүйінбай Аронұлы сияқты жыр даңғылынан тәлім-тәрбие алды.Сонымен бірге Жамбыл туысқан қырғыз елінің де сөз өнерін жетік біліп, Тоқтоғұл, Мұраталы, Әлімқұл, Балық, Тыныбек, Қатаған сияқты дүлдүлдермен өнер сайысына түскен.

Биылғы жыл қазақ тілінің негізін қалаушы, Алаш көсемі - Ахмет Байтұрсынұлы бабамыздың 145 жылдық мерейтойын атап өтетін жыл  болып танылды. Осы орайда 15.03.17 жылы Алматыда Ұлттық кітапханада зиялы қауым, ғалымдар, ұлт, тіл  жанашырлары бас қосқан конференция болып өтті. Ғалым бабамыздың жарық көрмеген көптеген еңбектері жөнінде сөз болды. Мысыр елінен қатысқан доктор Юнус Сабри А.Байтұрсынұлы еңбектерін араб тіліне аударуға ниетті екенін де білдірді.

Адам табиғаты естіген, көрген нәрселерінен бір мағына шығарып, оны жорамалдауға құмбыл тұрады. Жақсы нәрсе естіп немесе көңіліне хош нәрсені көрген сәтте оны жақсылыққа жорамалдаса, ұнамсыз сөз естіп, жағымсыз нәрсе көрген кезде оларды жамандыққа ырымдай бастайды.

Үшінші халифа дәуірі еді. Ел арасындағы арам пиғылды бүлікшілер сауатсыз адамдарға халифа жайлы түрлі қауесет таратты. Діннен аса хабары жоқ адамдар бұл сөзге құлақ түре бастады. Айтылған сөзді ақиқат деп қабылдады.

«Фатиха сүресінен» кейін «әминді» іштей яки жария айту мәселесі

«Бидғат» сөзінің тілдік мағынасы – өзінен алдыңғы үлгіден басқаша жасалған нәрсе. Шариғи терминдік ұғымы: Құран және сүннет мәтінінде көрсетілмеген (діни) жаңалық.

Адамды адам ететін иман. Адам баласы үшін ең құнды дүние де қалыбындағы иманы. Иман адамды Алла құзырында мәңгілік азаптан құтқарып және мәңгі жәннатқа жетелейді. Ал, Жаратқанға сенбеу немесе оған серік қосу пендені мәңгілік азапқа кіріптар етеді.

Әулие – араб тіліндегі «уәли» сөзінің көпше түрі. Қазақ тілінде, «дос», «Аллаға жақын адам» және «иелік етуші» деген сынды мағынаны береді. Терминологияда Аллаға іс-әрекетімен жаққан, Алла жолында жүрген Алланың сүйікті құлы.

Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының төрағасы, Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері Cъезі Хатшылығының Басшысы Қасым-Жомарт ТОҚАЕВТЫҢ «Айқын» газетіне жарияланған сұхбаты 

Елдік деңгейде аталып өтілетін Құрбан айт мерекесінің қадір-қасиеті мен мән-маңызы туралы «Нұр Астана» мешітінің бас имамы Асқар Мұқанов газет тілшісіне әңгімелеп берді.

Дін – ұлттық құндылықтар мен салт-дәстүрдің өзегі. Дін – әлеуметтік өмір мен қоғамның бағдары. Еліміз егемендігін алғалы дін саласы да жылдан-жылға дамып келеді.

Харизмасы қалыптасқан экстремистік көзқарастағы әйелдер соңдарынан жамағатты ертуге қабілетті.

ҚР Қоғамдық даму министрі Дархан Кәлетаевтың Азаттық радиосына берген сұхбатын назарларыңызға ұсынамыз.

Ұлттың ұйытқысы, салт-дәстүрді ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуші, қоғамның іргетасы, әрбір ошақтың шырағы - Ана. Болашақ ана болар, ақ шылауышты салихалы кейуанаға айналар аруларымыздың тәрбиесі мен дүниетанымын дұрыс қалыптастыру үлкен жауапкершілікті қажет еттіреді.