Қазақтың әйелі қонаққа бас көтеріп кірмейді

Бас асудың, табақ тартудың да өзіндік заңдылығы бар. Баспен қосып, кәделі жілікпен қоса қазанға мойын, жақ, жұмыр салынады. Алайда жақ пен мойын баспен бірге асылғанымен, сый табаққа қосылмай, қазан ұстаған әйелдердің табағында қалады. Қазақтың «бас пен жақты айырма», «бас пен мойынды бөлме» деген сөзі осыған қаратылған.

Балдыз-жезденің, қайны-жеңгенің арасындағы сәлемдесу

Сәлем жосындарының түрлерін айтқанда бір нәрсе ойымнан қалыс қалыпты, ұмытыппын. Олар – балдыз бен жезденің, қайны мен жеңгенің арасындағы амандасулар.

Сойылған малдың тісі неге қағылады?

Бастың тісін қақпай әкелу өкпе, назды білдіретіні туралы Зейнеп Ахметова «Бабалар аманаты» кітабында мынадай үзінді келтіреді.

Ұмытылған дәстүр: Жаңа туылған сәбиге итжейде кигізу

Итжейде – баланың мынау жарық жалғанда киетін ең алғашқы киімі. Оны тек кіндік шеше әкеледі. Бұл кәдімгі жейде сияқты емес, қолтығынан ойып жең шығарып, қолмен көктеп тіккен уақытша киетін көйлек.

Ұмытылған дәстүр: Жолашар, жолаяқ дәстүрінің тарихы

Жолашар, жолаяқ дегеннің не екенін мәңгүрт болып кеткендер болмаса, былайғы қазақтың білмейтіні кемде-кем шығар.

Құда түсудің мұсылманша жөн-жоралғысы

1. Қызға құда түсіп келгендерді жақсы қарсы алу

Қазақтың діннен алған ырым-тыйымдары

Халқымыз Ислам дінін қабылдағаннан кейін ондағы адамның жаратылысына тән құндылықтар салт-дәстүрімыз, әдет-ғұрыптарымыз бен наным-сенімдеріміздің негізіне айнала бастады. Бұл әдет-ғұрыптар мен сенімдердің негізгі қайнар көзі – Құран аяттарынан бастау алып жатса, олардың көбі Исламның екінші негізі болып саналатын хадистер мен сүннеттерден туындады.

Қазақы тыйымдар: Қолыңды артыңа айқастырма

Тұтқынға түскен адамның қолы артына қайырылып байланып, бұғауланады. Кейбір белі ауыратын қарт кісілер сүйеніш ретінде қолын артына ұстайтыны болмаса, былайғы адамдар, әсіресе жастар бұл әдеттен аулақ болған екен. "Жамандық шақырады" дейтін осы тыйымның ертеден қалған өзіндік астары бар...

Ұмытылған дәстүр: Бүйрек сыбаға

Қазір мүлде ұмытылған, ертеде ел ішінде болған салттың бірі – «бүйрек сыбаға» деп аталған. Бұл салт тікелей жас балаларға арналған.

Қазақы тыйымдар: Тұзды шашпа, тұзды баспа

«Тұзды баспа – тұзды шашпа» дейтін бала кезден санамызға сіңген тыйымдарға орай, ата айтқан, күнделігіме жазылған, қысқаша болғанымен нақты түсініктемені осы жерде келтірсем, зердесі бар адам өзі де талай мән-мағынаны ұға жатар деп ойлаймын.