Бірер күннен соң, көптеген мұсылмандар әр жыл сайын асыға күткен қасиетті Рамазан айы басталады. Осы орайда, сүйікті Пайғамбарымыздың (с.ғ.с) Шағбан айының соңғы күні өзінің ардақты сахабаларына жасаған құтбасы баяндалған мәшһүр хадисті назарларыңызға ұсынамыз.

Қазіргі таңда көп адамдар дінді қосып, әдемі, көркем тілмен сөйлеймін деп күнәға батып жатады. Көпшілігі Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) хадистерін сөзге тұздық етіп алады, бірақ өз сөздерімен, өздеріне ыңғайлы етіп, өзгертіп айтады.

Ардақты Пайғамбарымыз (с.ғ.с) ауырып жатқанда бірнеше рет сахабаларына уағыз-насихатын айтады. Ансарлар мен мүхажирлерге бір туған бауырдай болыңдар деп, былай деді:

Алла Тағала «Нахыл» сүресінің: «Саған да адамдар үшін түсірілгенді ашық баян етерсің деп, Құранды түсірдік. Әрине олар түсінер»,– деген аятында, пайғамбардың Құран аяттарын баяндайтындығы айтылған. Осы тұста «пайғамбар Құран Кәрімнің барлық аяттарын тәпсірлеп, ондағы барлық үкімдерді баяндаған ба? Әлде, кейбір аяттардың ғана тәпсірі мен үкімдерін баяндаған ба?» – деген сұрақ туындайды.

Бауырым бәрімізге бір насихат болсын. Егер, малдүниең көп, дәулетті адам болсаң, Араб жазирасына түгелімен үстемдік еткен, Араб басшыларын кемел мінезімен бағындырған Алланың саған таңдаған сүйіктіңнің (оған Алланың игілігімен сәлемі болсын) өте қарапайымдылығын әрі кең жомарт екенін ойлан бауырым!

Убай Ибн Кәғб (р.а.) айтады:

Имам Ғаззалидің (рахимаһулла) «Ихя Улумуддин» атты еңбегі оқуға және оқытуға тұратын құнды еңбектер қатарынан. Ол, ұлы имам бұл кітабында мәселелерді Фақиһ ғалымдары сияқты емес, діннің үшінші негізі болған «Ихсан» негізі арқылы қолға алады. Сол себепті кітабында сырт көріністен гөрі жан дүниемізге мән беретіні көп байқалады. Солардың бірі «Намаз» бабында Фақиһтар сияқты намазды ненің бұзып, ненің бұзбайтынының қасында намаздың «рухына» дақ түсіретін мәселелерді айтады. Осы аудармамызда да оразаның рухына дақ түсіретін мәселелер қамтылады.

Бұл жол, яғни, тасаввуф жолы – Хақ нұры көрініс тапқан, жарқыраған бір көкжиек. Ешқашан өзіне дақ түсіруді қабылдамайды. Бұл жолдың өзегі мен рухын көргендер одан ешқашан дінге кереғар істі таппайды.

Кейбір кітаптарда Әбу Ханифаның сахабалармен жолыққандығы және олардан хадис риуаят еткендігі жазылған. Кейбір қайнаркөз кітаптарда «Әбу Ханифа өзімен замандас ғалымдар яғни Суфиан Саури, Әузағи, Имам Мәлік секілді жолдастарынан табиғин болу құрметімен озып кетті», – делінеді.