21
Бейсенбі,
Қараша

һижри

Мына үш нәрсені жасамай білім еш пайда бермейді

Яһудилерде сексен сандық кітап жинап, бірақ сол білімнен пайда алмаған бір кісі болыпты. Сонда Алла Тағала сол замандағы пайғамбарға былай уахи етіпті:

Бақытымызды өз шаңырағымыздан іздейік

Бір күні Қожанасыр көшенің қақ ортасында әр тұсқа бір қарап, шарқ ұрып сандалып, ары-бері ұзақ жүреді. Қожекеңді көргендер:

Маған да азан оқышы (ғибратты әңгіме)

Далада бір топ бүлдіршін ойынның қызығына түсіп жатқан. Араларында Махзура да бар еді. Кішкентай Махзура азан шақырғандай даусын созып, өз қылығына өзі тырқылдап күліп тұрған. Тура сол сәтте балалардың қасынан Пайғамбарымыз (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) өтіп бара жатты.

Ақылды адам немен айналысуы керек?

Ақылды деп өз пайдасын, зиянын білетін адамға айтылады. Дүниелік табыстарын ойланғандай, ахиреттік табыстарын да ойланатын адам – ақылды.

Жігіттің жігіті – нәпсісіне ие болғаны

Халық арасында «жігіттің төресі өзінің нәпсісіне ие болып, иманын сақтай білгені» деген ұстаным болды. Шал ақын ердің ері ғана иманын сақтап, нәпсісіне ерік бермейтінін ескертеді:

Қызыл алма немесе ұлы ғалым жайлы ұлағат

Әбу Ханифаның әкесі Сәбиттің жас жігіт кезі болатын. Бірде дәрет алып, бет-аузын сүртіп тұрғанда арықта ағып келе жатқан алмаға көзі түседі. Алманың әдемі түсі шынында да көз тартатын. Сәбит шыдай алмай, суда ағып келе жатқан алманы алып бір тістейді. Сонан соң ол: «Мен не істеп қойдым? Бұл алманың иесі бар шығар? Оны тауып, дереу, ризашылығын сұрайын», – деп өзен бойымен жоғары қарай алманың иесін іздеуге шығады.

Күйеуімен жарысқан келіншек (ғибратты оқиға)

Ертеде бір бойдақ жігіт жүзінен нұры төгілген иманды әрі сұлу қызға көзі түсіп, соңынан қалмай жүріп, ата-анасының алдынан өтеді. «Бұйрық болса бағын байламайық» деген ата-анасы да разылығын беріп, ақ некелерін қияды. Арада бірнеше күн өтеді. Бір күні кешкісін әйелі күйеуіне:

Өлмей тұрып ойланатын өкініш (ғибратты оқиға)

Хазреті Имам Ахмед Раббани көзге түрткісіз қараңғы түнде бір топ шәкірттерімен бірге таудың жолымен жоғары қарай көтеріліп келе жатады. Жолда күн жауып, боран болады. Шәкірттердің мазасы қашады.

Шайтаннан қорғану үшін алтын керек

Тақуалығымен танылған құлдардың бірі Сүфиян Сәури бұ дүниелік дәм-тұзы таусылуға жақын өмірінің соңғы сәттерінде жастығының астынан бір кесе шығарды. Іші толған алтын.