17
Сейсенбі,
Қыркүйек

һижри

Қарызы бар кісілер құрбандық шалуға бола ма?

Құрбан айт, яғни мұсылман күнтізбесі бойынша Зуль-хижжа айының оныншы күні, шариғат бойынша жылдың ең ұлы күніне жатады. Бұл күні жасалатын ең үлкен құлшылықтардың бірі – құрбан шалу. Құрбан шалу дегеніміз – мұсылман күнтізбесі бойынша Зуль-хиджа айының оны күні, күн шыққаннан кейін, айт намазы оқылып, одан соң Алла үшін құрбандыққа қой сою рәсімі.

Неге жылқы малы құрбандыққа шалынбайды?

Ислам діні тарих сахнасына шыққан он төрт ғасырдан бері әһлү суннаға жататын фиқһтық төрт мәзһаб ғұламаларының ешқайсысы жылқы малын құрбандыққа шалуға пәтуа берген емес. Оның басты себебі ислам шариғатының басты қайнар-көзі Құран Кәрімде:

Құрбанның орнына садақа берсем бола ма?

Ханафи мәзһабы бойынша құрбан шалу бай[1], азат, балиғат жасына толған, ақылды, жолаушы болмаған мұсылманға – уәжіп.

Құрбандық шаларда айтылатын арнайы дұға бар ма?

Басқа біреудің атынан құрбандық малын шалу тапсырылған кісі оны малдың иесінің атынан: «Бисмилләһ, уа Алла, (мұны) пәленнен қабыл ет», - деп бауыздауы шарт. Бірақ біреудің Құрбандығын бауыздаушы адам оны өз атынан шалса да, ол мал иесіне ғана жазылады.

Пайғамбар (с.ғ.с) Зұлхижжа айын қалай өткізген?

Алла Тағала «Тәубә» сүресiнде: «Расында, Алла көктер мен жерді жаратқалы Оның Кітабындағы айлардың саны он екі. Бұлардан төртеуі құрметті айлар. Міне, осы берік дін. Онда бұл айларда өздеріңе зұлымдық етпеңдер» деді.

Зұлхижжаның алғашқы 8 күнінде ораза ұстаудың үкімі

Алла Тағалаға ең сүйкімді де қасиетті айлардың (зүль-Қағда, зүль-Хиджа, Мухаррам, Ражаб) бірі – зүль-Хиджа айы. Оның ішінде Зұлхижжаның алғашқы он күні. Өйткені, бұл күндермен Алла Тағала Құранда серт еткен.

Зұлхижжаның алғашқы он күндігінің артықшылығы

Расында Алла Тағала құлдарына аса мейірімді. Осындай мейірімінің бірден-бір көрінісі Зул-хижжаның алғашқы он күні.   Пайғамбар ﷺ бұл күндерде салихалы, ізгі амалдарды барынша көбірек жасауға шақырған. Себебі бұл күндерде жасалған әрбір жақсылықтың Алла алдында ерекше орны бар. Олай дейтініміз, Зул-хиджа айы қасиетті айларға кіреді, әрі бұл он күннің ішінде «Арафа» күні бар. Сол үшін де осы күндерде тәубе жасауға асығып, тура жолға түсіп, Алланың әмірлерін орындауға талпынуымыз керек.

Құрбандық не үшін және кім үшін шалынады?

Кез-келген құрбан шалу, мейлі ол айт мейрамында шалынатын құрбандық болсын, мейлі бала туғанда сойылатын (ақиқа) құрбандық болсын, тек Алла Тағаланың разылығын көздеп, тек Алланың сауабынан үміт етіп жасалуы тиіс.

Құрбандық шалуда зор қайыр бар

«Құрбандыққа шалатын ірі қара малды (әсіресе түйені) Аллаға құлшылық етулеріңнің бір себебі, әрі Алланың дінінің айқын нышандарының бірі қылдық. Онда сендер үшін діни һәм дүнияуи зор қайыр (жақсылық) бар.

Құрбан шалу барлық адамға міндетті ме?

Ханафи мазхабында мерекелі құрбан шалу – мүмкіндігі бар әр  адам үшін  міндетті ғибадаттың түрі. Алла Тағала Құран Кәрімде «Каусар» сүресінде: «Раббың үшін Намаз оқы және құрбан шал» – деп, әмір етті.

Құрбан шалудың маңызы мен пайдасы

Құрбан айт күндері мұсылманның атқаратын ең жақсы ісі – құрбандық шалу. Осы арқылы пенде Алла Тағалаға жақын болады, күнәлары кешіріледі. Жаратушы Иеміздің көптеген нығметтеріне шүкіршілік білдіреді, бай мен кедейге кеңшілік жасалады.