02
Жексенбі,
Маусым

һижри

Қызды қандай ер адамға ұзату керек?

Бізден бұрын өмір сүрген және ең жақсы жар бола білген ізгілер жар таңдаудың әдістерін, қағидаларын, маңызын жан-жақты айтып кеткен. Әсіресе, күллі тіршіліктің Иесі болған Алланың көкейіне құйғанын ғана сөйлейтін Мұхаммед Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) өсиеттері әр адамға дұрыс бағдаршам болмақ.

Төрт әйел алған ер кісінің әділдігі

Ер кісіге төрт әйелге дейін алуға рұқсат. Және бір әйелі бар адам екінші әйел аларда бұған бірінші әйелінің келісімі шарт емес. Міне осындай ер кісі егер екі яки төртке дейін әйел алатын болса, бұлардың бәрін бірдей әділдікпен қарауға мәжбүр. Әйтсе де ер кісінің бірнеше әйеліне бірдей толық әділдік жасауда қиналуы мүмкін.

Жүз мектеп бере алмайтын әке тәрбиесі

Адам баласы – Алла Тағала жаратқан жаратылыстың ішіндегі ең  ұлысы. Олай болса, осы адамзат ұрпағын Хақ Тағала ата-ана дәнекерлігімен көбейткен. Кез келген адам үшін дүниеде ең қымбат жандар – туған ата-анасы. Бұл қымбатты жандарды Алла Тағаланың Өзі аяттарда дәріптеген. Демек оларға құрметпен, жауапкершілікпен қарау міндеті балаға жүктелген. Сондықтан да Ұлы Жаратушы ата-анаға лайықты дәрежеде құрмет пен жақсылық жасауды Өзінен кейiнгі кезекке қойған. 

Балаға ең әуелі қандай сөз үйретілуі керек?

Адам үшін өмірдегі ең қымбат нәрсе бала деуге болатын шығар. Ата-аналардың ең көп ойлайтыны балалары. Ауырып қалмасын, қарны ашып қалмасын, жаурап қалмасын, құлап қалмасын, бір жерін ауыртып алмасын, ешкім тиіп қоймасын т.б. осы сияқты ойлар мен уайымдар әрбір ата-ананың көкейіндегі нәрселер. Бірақ ата-ананың балаға берер ең үлкен сыйы – тәрбие екендігін біріміз ескерсек, біріміз ескермеуіміз мүмкін.

Отбасының тұтастығын, шаңырақтың шайқалмауын қамтамасыз ету үшін әйел мен ер адамға ортақ, бірігіп сақтауы тиіс құндылықтар бар. Бұл құндылықтар тиісті деңгейде сақталғанда ғана құрылған отау берекелі болмақ. Ал сіз отбасындағы ұрыс-керістің, түрлі жанжалдың алдын алатын дұғаларды білесіз бе? Төмендегі мына дұғалар топтамасын өз игілігіңізге пайдаланыңыз.

Әлемдегі ең сұлу – қазақ әйелі

Әлемдегі ең сұлу – қазақ әйелі: менің жарым, менің анам, менің қызым. Қазақты қазақ қылған осы әйел болатын, сұлу ғана емес, сымбатты, мінезді, ақылды, адал жар, абзал ана, ағайынға қамқор, ауыл-аймаққа құт, ердің мақтаны, елдің көркі. (Мұхтар Мағауин)

Некесіз тұқым егу – құрттаған жеміс әкеледі

Әркім де өз ұрпағының саналы, текті, тәрбиелі болғанын қалайды. «Міне, мынау менің ұрпағым! Тегімнің жалғасы! Отанымның қорғаушысы! Ұлтымның намысы!» деп, ауыз толтыра айтып, ұрпағымен абыройы көтеріліп отырғанға не жетсін?! Біз сондай ұрпағымен мақтануды көксейтін халықпыз! Алайда, ошаған егілген жерге балауса шықпайтыны секілді, некесіз «тұқым егу» – құрттаған «жеміс» береді.

Үйленудің «дұрыс» шарттары қандай?

Некенің нәтижесі дұрыс болуы үшін «дұрыс» шарт болуы тиіс. Бұл да Исламның анықтаған дұрыс шарттарының болуы арқылы жүзеге асады. Болмаса неке жарамсыз.

Күйеуім ашуланып келсе, не істеуім керек?

Күйеуінің разылығын алуды көздеген кез келген әйел даналық жасап, ерінің ашуының алдын ала білуі немесе оны айналып өтудің жолдарын меңгеруі тиіс. «Қызда қылық болмаса, құр шырайдан не пайда?»  деп Бұхар жырау айтқандай, егер ретін тауып, қиюын келістіре алса, жұбайының бір ауыз сөзі мен жылы қабағына, жасаған дәмді тағамына  алданбай қалатын «сірескен» еркек болмайды. Ол үшін:

Әйелдің жеке құқығы мен жауапкершіліктері

Мәһірін қолма-қол алған және нәпақасы қамтамасыз етілген әйел ерімен бірге тұруы қажет. Алайда қолма-қол алуға келіскен мәһірін ала алмаса, онда әйел бір үйде тұрғанмен жақындамауға құқықы бар.

Күйеуі қайтыс болған әйел не істеуі керек?

Егер ол әйел мұсылман және балиғат жасына жеткен болса, зинадан сақтанып, әтір пайдаланбай ғиддат уақытын күтеді.