Ислам ғалымдарының пайымдауынша, суреттегі жанды заттың тірі кезінде онсыз өмір сүре алмайтын бір ағзасын суреттен өшіріп тастаса яки суретті сол жерінен жыртып тастаса, ол сурет мәкрух (үкімінде) болудан шығады[1].
Деректерге қарағанда, Ханбали мәзһабының ғалымы Ибн Құдама (м.1146-1223 ж.) өзінің «әл-Муғни» атты фиқһ кітабында: «...бассыз құр денені немесе денесіз құр басты салған болса яки тірі заттың басын салып, қалған жеріне жансыз заттың бейнесін қой-са, хадистегі тыйымның шеңберіне кірмейді», ‒ деген[2].
Себебі хадис кітаптарында Жәбірейіл періште Пайғамбарымызға (с.а.у.) үйінің есігіндегі ер кісілер кескінделген мүсіннің (немесе суреттің) басын кесіп, ал суреті бар пердені төсеніш пен жастықтың тысы етуін айтқан[3].
Ханафи ғалымдары арасынан, Мұхаммед ибн Хүсәмуддин әл-Құһустәни есімді ғұламаның (ө.м. 1555 ж.) «Құр бастың суреті – мәкрух емес» деген сөзі кітаптарда келтіріледі [4].
Сол себепті айтарымыз, әдепке теріс келмейтін смайликтерді жіберу – суретке қатысты айтылған хадистегі тыйымның аясына кірмейді. Неге десеңіз, көбіне смайликтер денесіз келеді.
Оның үстіне, Ханафи ғалымдары суреті бар заттарды қадірсіз жерлерде қолдануға рұқсат деген. Мысалы, төсеніш, жастық секілді[5]. Әлеуметтік желідегі смайликтердің ішкі эмоцияны білдіру құралы ретінде қолданылуында да қадірсіздіктің нышаны жатыр. Өйткені ешкім өзінің қадір тұтқан адамының суретін смайлик ретінде қолданбасы анық. Ең дұрысы – Аллаға мәлім!
[1] Ибн Ғабидин: Раддуль Мухтар – 2/418 бет; Ибн Құдама, «әл-Муғни»: Китабуль уәлима.
[2] Ибн Құдама, «әл-Муғни»: Китабуль уәлима.
[3] Тирмизи: Китабул Әдәб - №2806.
[4] Ибн Ғабидин: Раддуль Мухтар – 2/416 бет
[5] Раддуль Мухтар – 2/416, 419 бет; Хашиятут Тахтауи әл Ханафи – 360 бет
материал «Заман тудырған сұрақтар» кітабынан алынды,
ummet.kz
