21
Сенбі,
Желтоқсан

һижри

Дәрігердің пышағына түскен науқас  үлкен аурухананың бас дәрігері еді. Сырқаты бір қарағанда ауыр көрінбегенімен, науқастың алыс сапарға төзе алмайтындығын сезген жақын достары, кеудеде маздаған үміт отын өшірмей, отаны өздері жасауға бел буады.  Алайда, асқынған аурудың алдын алу үшін бұл әрекеттерінің қаншалықты қуандырып, қаншалықты өкіндірерін ойлаған олар нақты іске келгенде жүректері дауаламайды.

Бір әңгімеде біраз адамдардың кейбірінің Алланы қойып, өсіп тұрған ағашқа табына бастағаны туралы хикая баяндалады. Мұны естіген бір тақуа кісі оның адамға еш зарар келтіре алмайтын және ешкімді қорғай да алмайтын құр жансыз нәрсе екендігіне көздерін жеткізіп, құлшылық етуге лайық тек Алла Тағала ғана екенін ұқтыру үшін оны кесіп тастамаққа бекінеді.

Омар ибн Абдулазиз ізгі халифалардың бесіншісіне жатады. Ол әділдігімен, тақуалығымен танылды. Оның халифалығы тұсында әділдігі соншалық, қасқыр мен қой бірге жүре беруші еді.

Ғалым жiгiттi бiр ұлық қонаққа шақырып, құрметтеп күтiп жiберiптi. Ертеңiне жiгiт өзiнiң ұстазына келiп өзiнiң кеше бiр үйде қонақ болғанын, үй иесiнiң белгiлi кiсi екенiн, қаншалықты құрмет көргенiн, бiрақ оның мұның ұстазы жайлы ғайбат сөздер айтқанын, оны естiгесiн жегенi желiм боп, қатты қапа болғанын айтады.

Абдурахман ибн Уәғлә әңгімелеуде:

Бір жолы Ибн Аббастан (р.а.) арақ саудасы жөнінде сұрадым. Ол өзі куә болған мына оқиғаны айтып берді:

Иса пайғамбар (а.с.) бірде: – Егер де ұйықтап жатқан адамның жамылғысы ашылып қалса, қайтер едіңдер? – дегенде, насихат тыңдауға жиналғандар:

Әһли хикмет ғұламалар былай деген: Дүниенің, өмірдің қиял, түс екеніне еш күмән жоқ, өйткені пайғамбарымыз бір хадис шәрифінде: «Адамдар ұйқыда, өлген кездерінде оянады» деген. Адам түсінде өте бай болуы мүмкін, жоғары мансап, абырой иесі болуы да мүмкін, көп нәрс еістеуі мүмкін, бірақ оянған кезде бәрі бітеді.

Имам Ағзам Әбу Ханифаның ұлы Хаммадқа және шәкірттеріне айтқан ақыл-кеңестерінен

1. Адамдар ортасында сұрақ сұралмаса, жөнсіз сөйлеме!

2. Жастық шағыңда білімге ұмтыл. Өйткені жастық шағың – көңіл-зейінің таза болатын сәт.

Ибраһим пайғамбардың ұлы Ысмайыл алыста жүрiп үйленiптi. Әкесi мұны естiп, ұлын iздеп келiптi. Келсе, үйде ұлы жоқ, келiнi атасын есiк алдынан қарсы алады. Келiншек үйiне келiп тұрған өзiнiң қайын атасы екенiн, әрине, бiлмейдi.

«Кім Аллаһқа (С.Т) қияметке сенсе, жақсы сөз айтсын немесе үндемесін» деген хадисті естіген бала үндемей қояды.

Халаф ибн Әюбтан: «Шыбындар сені мазаламайды ма? Неге оларды қолыңмен жасқамайсың?» – деп сұрағанда, ол: «Намазымды бұзатын нәрселерге жол бергім келмейді» – деп жауап қайтарады.