11
Сәрсенбі,
Желтоқсан

һижри

«Өзіңе қалағанды өзге бауырыңа қаламайынша имандарың толық болмайды» . Бұл адамзаттың ардақтысы, ізгілердің ең ұлысы, пайғамбарлардың соңғысы Мұхаммед пайғамбарымыздың (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) сөзі. Көпшілік мухаддис ғалымдар осы хадис исламның негізгі қағидаларын айшықтайтынын, осыны ұстану арқылы қоғамда теңдік, араларында мейрімділік орнығатындығын өз еңбектерінде жазып кеткен. Бүгінгі заманда бізге үйден қарыс қадам аттамай-ақ, тіптен, отырған орныңда білім алуға мол мүмкіншіліктер беріп, Алла бізге өмір сүрудің жолдарын жеңілдетіп қойды.

Екі дос шөл далада жолаушылап келе жатады. Бір кезде сөзден сөз шығып, екеуі тартысып қалады. Біреуі ашуға қатты булығып, екіншісін қойып қалады. Досының ұрғаны жанына қатты батады, бірақ ләм-мим демей құмға:  «Бүгін мені жан досым ұрды!» деп жазып кетеді.

Бірде хазіреті Хұсейн (р.а.) жол шетінде отырған пақыр, жоқ-жітіктердің қасынан өтеді. Олар болса жерге бір төсенішті жайып жіберіп, нанның қалған-құтқанын жеп өзара қауқылдасып, жүрек жалғап жатқан-ды.

Бір кісі біреуді өлтіріп қойып, өлтірілгеннің балалары оны мүміндердің әміршісі Омардың (р.а) алдына алып келеді де: “Бұл кісі біздің әкемізді өлтірді” - дейді.

Бір күні адамдар көпті көрген көнекөз қариядан: «Ақсақал, шын махаббат қандай болады, оны тек ауызбен ғана айтатындар мен өмірге айналдырғандардың айырмашылығы қандай?» деп сұрапты.

Атақты сахабалардың бірі, Пайғамбар (с.а.у.) ілімін жалғастырушы Әбу Хурайра өзінің барлық өмірінде анасына үлкен инабаттылықпен, сүйіспеншілікпен қарайтын.

Әрқашан ол үйінен шығарда анасының бөлмесіне кірмей, есігінің жанына тоқтап:

Омар ибн Әл Хаттаб (р.а.) әйелінің мисктерді (хош иісті әтір суын) өлшеп бергенін қаламайтын болған. Бірде Омарға (р.а.) Бахрейннен көп көлемде миск келеді. Сол уақытта мұсылмандардың әміршісі (р.а.):  «Біреулерің мына мискті өлшеп, теңдей етіп мұсылмандарға бөліп берсеңіздер» деп бұйырады.

Ибн Әл-Хасан Әл-Уаррақ Әбу Османнан сұхбаттасу әдебі жайында сұрағанда ол былай деп жауап береді:

«Аллаһ Тағаламен болған сұхбат әдептілікпен болады. Нәбимен (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) сұхбат ілім іздену және оның сүннетін ұстанумен болады. Әулиелермен – құрметтеу және оларға қызмет көрсетумен болады.

Пайғамбар (с.ғ.с.) немерелері Хасан мен Хұсейін кішкене кездерінде ауырып қалды. Уайымдаған Әли мен Фатима (р.а.) балалары жазылғанда, шүкіршілік ретінде ораза ұстай бастайды.

Имам Ағзам қатысып жатқан бір жиналыста біреу: “Бір адам бар екен, жәннатты қаламайды, жәһәннамнан қорықпайды, өліктің етін жейді, рүкуғсіз, сәждесіз намаз қылады, көрмеген нәрсесіне куәлік етеді, фитнәні жақсы көреді, хақты қаламайды (тілемейді), бұл адам кәпір ма, әлде мүмин ба? ” деп сұрақ қойды.

Ардақты сахабамыз Муаз ибн Жәбал (р.а.) ұлына бірде былай деп өсиет айтыпты:

«Әй, ұлым! Намаз оқығанда, сол намазды соңғы оқып тұрған намазым деп біл. Енді намаз оқи алмауым мүмкін деп ойла.