Хасан Басри (Алла оны рахметіне бөлесін) хижраның 21-ші жылы Мәдина қаласында дүниеге келген. Осман ибн Аффан, Талха ибн Убайдулла (Алла олардан разы болсын) сынды сахабалармен қатар өмір сүрген, көптеген сахабалардың көзін көріп, олардан тікелей ілім үйренген табиғин, ахли суннаның ең көркем ғұламаларының бірі. Сол кісінің айтқан тәлімі терең, мағынасы зор өсиеттерін ұсынамыз:
Нәпсіні сындыратын амал
Бірде шейх Шағрауйды бір жерге насихатқа шақырып, баласы Абдрахман екеуі бірге барады. Халыққа насихат айтылған соң, жұртшылық шейхқа деген махаббатынан оны мінген көлігімен бірге қаладан көтеріп шығарып салыпты. Қаладан шыққан соң біраз уақыттан кейін бензин құйып, намаз оқып алу үшін тоқтауға мәжбүр болады.
ДІНИ ОҚУ ОРНЫН ДҰРЫС ТАҢДАҢЫЗ!
Құрметті биылғы мектеп бітіруші түлектер, жастар, діни оқуға түсуге ниет білдіруші талапкерлер! Соңғы кезде уатсап байланыс желісі арқылы 16 мен 25 жас аралығындағы жастарды шет мемлекеттердегі ақысыз негіздегі діни оқу орындарына оқуға ашық шақырған жазбалар кеңінен таралуда. Мұндай мазмұндағы хабарламалар келген жағдайда, онымен бөлісіп, өзгеге жіберуден сақ болыңыздар.
Бастаған істі соңына дейін жеткізу үшін не істеу керек?
Әдетте уақытымызды тиімді пайдалана білмегендіктен, көңілімізді аулайтын сыртқы кедергілердің кесірінен бастаған ісімізді аяғына дейін жеткізбей жатамыз. Нәтижесінде өмірімізді өнімсіз өткізіп, өзегімізді өкініш өртейді. Осы олқылықтың орнын толтыру үшін мақаламызда уақытты тиімді пайдалануға қатысты кеңестерді ұсынбақпыз.
Алланың жоспарлағаны болсын.
Кезекті бір дәрісінде ұстазымыз доктор Ато ас-Сынбати мына дұғаны үйретіп, оның маңызы туралы айтып берді:
"اللهم دبر لنا فانا لا نحسن التدبير"
"Аллаһумма дәббир ләнәә фәиннәә ләә нухсину ат-тәдбирә".
Адамның екі ақылы.
Университетте тәлім алып жүргенімізде Мысырдан келген доктор Ато Сынбати деген ұстаз дәріс беретін. Ол кісі сабақты қызықты етіп, бізге сұрақ қойып, есте қалатындай қылып өткізетін.
Кезекті бір дәрісінде адамның екі ақылы жайлы айтып берген еді:
Адамда екі ақыл болады: бірі әл-ғақлу әл-ғатифи (сезім ақылы), екіншісі әл-ғақлу әт-тахлили (анализ жасайтын ақыл).
Демалыс күндерін тиімді өткізуге 10 кеңес
Ғұлама ғалым Ибнул Жаузи: "Адамға жарасатын нәрсе – уақыттың қадірін біліп, оның әр сәтін ұтымды пайдалана білу", – деген екен. Иә, әр адамға берілетін демалыс уақыты – бұл жұмысшының қызметтік міндеттерін атқарудан бос кезінде өз қалауынша пайдалана алатын уақыты. Сол бос уақытты өз игілігімізге қаншалықты дұрыс пайдалып жүрміз?! Сіздерге демалыс күндерін тиімді пайдалану үшін бірер кеңестерімізді ұсынамыз.
Азансыз ауыл азады
Ауылды сағынғанда ақиық ақын Мұқағали ақынның «Бір әңгіме қозғашы ауыл жайлы, Бұдан артық рахат табылмайды» деген өлеңі еріксіз ойыңа оралады да тұрады. Ол жайлы таңды – таңға ұрып әңгіме айтуға болады. Бірі шекер, бірі бал жақындардың жылылығының өзі жүрегіңді елжіретеді. Арнасынан аққан суы, биік шыңы, жартасы, тіпті, қара жердің өзінде ерекше тартылыс күші бар сияқты көрінеді. Жусаны мен жуасы бұрқыраған, кіндік қаның тамған жерге деген сағыныштың бал дәмі тым бөлек. Дәл бүгінгі таңда айрандай ұйыған, алақандай киелі шаңырақтың шаттығы бұзылмаған күйі ұрпақтан ұрпаққа қала берсе ғой деп армандайтын да болып алдық. Бұлай деуіме таяуда ғана ат басын ауылға бұрған танысымның әңгімесі себеп болды.
15 пен 35 жас аралығындағы қазақ жігіттеріне хат
Бұл жазбамды қазаққа шын жаны ашитын жас жігіттерге арнаймын. Жұрт көзі үшін сөйлеуді, мақтан үшін әрекет етуді білмейтін, оңашада ел қамын ойлап, мазасы кететін, күйінген кезде «осы мен не істей аламын» деп уайым жейтін азаматтар, менің көптен ойлап, бүгін қағазға түсіріп отырған мына сөздерім сіздерге пайдалы болып қалар.
Өткен іске өкінбе
Айбек бала кезінен ерекше дарынды болатын. Есейе келе өмірдің өкпек желі жігерлі баланы жаңсақ бастырып, өзге жолға түсіргендей. Иә, ауылдан абыроймен оқуын аяқтап қалаға келгенде қадір-құрмет дегенді ұмыт қалдырған секілді. Себебі доспын деп жанынан шықпайтын нөкерлерінің мінез-құлықтары адам төзгісіз еді. Ата-анасының үмітін жағамын деп арман қуып қалаға келген жанның жоспарынан жаңылып, тәртіпсіздікке салынып кетуіне де осылар себеп. Талпынысы биік бала өз білімімен жоғары оқу орнына да түскен еді. Енді, міне, бір жылға толмай өзгелерге алданып, әзәзілге арбалып жүріп, арманын аяқсыз қалдырды.
Қарыздан құтылдырған салауат.
Ілгеріде бір адам мұсылман бауырынан бес жүз динар ақша қарыз алады.
Келісілген уақытта қайтара алмаған соң, қарыз беруші адам қазыға барып шағымданады. Қазы қарызқор адамды зынданға салуға бұйырады.
Сол кезде қарыз алған адам қазыға: "Құрметті қазы мырза! Мені зынданға салғанын жанұям білмей қалады ғой. Тым болмаса жағдайымды айтып, қоштасып келсем бола ма? - дейді.