27
Сенбі,
Шілде

һижри

Алтыншы ауданның бесінші ауылында бүгінгі күн қаралы күнтізбеге енді. Ат төбеліндей ғана жұрттың жазғырғаны өмір, жоқтағаны Мәрия апа болатын. Небәрі жетпіс үшінде бақилық болған марқұмның жаназасына қаладағы Пединститутта оқитын Әшірбай да келген.

Баяғыда артына ала шаң еріткен ұлы бәйгелерде бас жүлдені бермейтін бір тұлпар батпаққа батып жатыр екен. Жанына дүйім халық жиналыпты, "шүу-шүулеп" сауырға ұрыпты. Басынан сүйрейді, алайда дәрмен жоқ. Керісінше, қайран тұлпар, суырма батпаққа бата түседі. Сәске болады. Қызыл бояуын елітіп іңір жақындайды. Ел дағдарып, ақылман бір қарияға ақыл сұратып ат шаптырыпты.

Тумай жатып, баласынан безген безбүйрек көбейді бүгінде. Оның себебін әркім әр нәрседен іздеуде. Мұның ең үлкен себептерінің бірі – жаппай жасалып жатқан жарнаманың жемісі. «Пәлен жерде шараныны тастап кетіпті» деген ақпаратты әлеуметтік желі арқылы, тілшілер арнайы телеарналардан таратып жатады. Біз, осылайша, баласынан қалай құтылуды үйретіп, өзіміз көрсетіп беріп жатырмыз.

Бұрынғы замандарда бір ғұламаның тотықұсы болған екен. Тотықұсына "лә илаһа иллАлла" деп айтуды үйретіпті. Тотықұсы күніне мыңнан астам рет "лә илаһа иллАлла" деп айтады болыпты. Уақыт өтіп, тотықұсы "ғыр-ғыр" деп өліп қалады. Сонда ғұлама көз жасына ерік беріп, егілік жылаған екен.

«Шпаргалкасыз студент – студент емес» - деген пікір бар қоғамда. Әрине оның бұрыс түсінік екенін жақсы білседе қолдануға дайын тұрады. Тарихшылардың айтуынша, шпаргалканың оқу барысында қолданылғанына 500 жылдан астам уақыт өтіпті.

Араб шөлінде қиын да ұзақ сапар шеккен бір шейх ұлына басынан кешкен оқиғаларды былай әңгімеледі:

– Бір алыс сапарға шыққан едім. Күн ұясына батып, төңірек қараңғылана бастаған кез. Алыстан көзіме көрінген үйге қарай тұра жүрдім. Үйге жақындағанымда алдымнан бір әйел шықты. Жалғыз екенімді көргенде қайран қалып:

– Сіз кімсіз? Бұл жерден не іздеп жүрсіз? — деді. 

Бір кісі тақуалық жолдың дара тұлғасы Ибраһим ибн Әдһамға келіп: «Маған бір жақсы өсеиет айтыңызшы», - дейді. Сонда Ибраһим Әдһам әлгі өсиет сұрай келген адамға «Саған мынадай бес өсиетім бар» дей келіп, былай дейді:

Ертеде әлде бір елде қартайған патша өзінің мұрагерін таңдайтын уақыты жеткенін сезеді. Бірақ ол мұрагерді өзінің балалары мен уәзірлерінің арасынан іздемей, ел арасынан таппақшы болады. Сөйтіп бір күні елінің жастарын түгелдей жиып алып: «Мен қартайдым. Менен кейін патша болатын мұрегерді таңдау керек. Мен сендердің біріңді таңдаймын» дейді. Сол кезде патша балалары өз көздеріне өздері сенбей қалады.