16
Сәрсенбі,
Қазан

һижри

Діни рәсімдерге құрмет

Халқымыз ежелден дініне берік болды. Құдайға құлшылық ету жолдарын жақсы білді. Ғибадат рәсімдеріне ерекше көңіл аударып, құрметтеді.

Қандай бата қабыл болатынын білесіз бе?

Бата сұрау – байырғы қазақ халқынан бүгінгі күнімізге дейін еш үзіліссіз жалғасып келе жатқан дәстүр.

Хадистерден туындаған мақал-мәтелдер

Мақал-мәтелдерді зерттеп қарағанымызда кейбір мақал-мәтелдердің хадистердегі ойлардан туындағанын көруге болады. Оларды хадистердегі ойдан туындаған деп кесіп айтуымыздың себебі – бұл мақал-мәтелдердің діни мотивтерді қамтуы және шариғат үкімдерімен үндесуі.

Ыбырай Алтынсарин және «Мұсылманшылықтың тұтқасы»

Қазақ әдебиеті тарихында өзіндік орны бар жазушы, ақын, ағартушы педагог Ыбырай Алтынсарин патша үкіметінің халықты діннен бездіру саясаты басталған тұста өмір сүрді.

Қазақ тіліндегі алғашқы ғылымхал

Шығармаларын хадис және сүннетпен безендірген қазақ ойшылдарының бірі – Шәкәрім Құдайбердіұлы. Ақынның өлеңдеріне терең бойлаған сайын даналық пайымдауларында хадистерді ойына қазық, тіліне тиек еткенін аңғарамыз.

Дәстүрдің діндегі орны

Салт-дәстүріне, ұлттық ерекшеліктеріне ерекше мән берген елдің іргесі берік, келешегі кемел. Өзге елге барғанда өз еліңнен айырмашылығын бірден байқайсың. Өз жұртыңның артықшылығын, кемшілігін бағалай аласың. Мұның өзі Жаратушының әрбір халықтағы иләһи белгілері, хикметі.

Абайдың «Қара сөздері» және хадис

XX ғасырдың басындағы қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі Абай Құнанбаев шығармаларында да хадис пен сүннеттің орны айрықша.

«Азан шақырып ат қою» дәстүрі

Халқымызда жарық дүние есігін шыр етіп ашқан сәбиге есім беру рәсіміне қатысты өзіндік дәстүрі мен салт-жоралғысы бар. Мәселен, азан шақырып, ат қояр кезде кішкене сәби болашақта сыйлы, құрметті, үлкен азамат болсын деген ниетпен ырым етіп, сәбидің ата- анасы жасы үлкен, сыйлы адамға қолқа салады.

Айтыстағы хадис пен сүннет

Халық ауыз әдебиетінің маңызды бір саласы – айтыс. Сөз өнерін қадірлейтін халқымыз оны сүйіп тыңдап, айтыскерлерге үйінің төрінен орын берген. Міне, осындай қастерлі өнер туындысы – айтыс арқылы да ата-бабамыз халыққа дінді насихаттауды ұмытпаған.