23
Сәрсенбі,
Қазан

һижри

Құлшылығына берік, іліміне адал Имам әл-Бұхари

Имам әл-Бұхари біздің жыл санауымыз бойынша, 810 жылы, шәууал айының 11-жұлдызында жұма күні дүниеге келген. Толық аты-жөні – Мұхаммед ибн Исмаил ибн Ибраһим ибн Мұғира ибн Бардизбаһ әл-Бұхари әл-Жуғфи. Лақап есімі - Әбу Абдуллаһ. Әкесінен ерте айырылған оған діни тәрбиені Бұхара мешіттерінің бірінде имам болған атасы береді. Сонымен қатар, әл-Бұхаридың анасы да өте тақуа, діндар жан болыпты.

Әмір Темір Исламды жақтаушы ма, даттаушы ма?

Әмір Темір – астанасы Самарқан қаласы болған ірі мемлекеттің билеушісі, Орта Азияда 1370-1507 жылдары билік құрған тимуридтер династиясының негізін қалаушы болды. Жарты әлемге билік жүргізді, қиян-кескі соғыстар жасады, жер бетін қызыл қанға бояды.

Әбу Ханифа: адалдық пен жомарттық үлгісі

Ол аса жомарт, кеңпейіл, өте адал кісі болатын. Көпшілік оның сауда-саттықтағы сипатын Әбу Бәкірге (р.а.) ұқсататын. Ол пайданы ойлап, өзгелердің аңғалдығын пайдаланбайтын. Өз пайдасын қалай қорғаса, өзгелерді де солай қорғайтын. Кедейлерге мейлінше көмектесуге тырысатын.

Бірде Әбу Ханифа Куфа қаласындағы дүкенінде сауда жасап тұрғанда бір әйел жібек көйлек әкеліп, Әбу Ханифаға көрсетіп, сатпақ ниетін білдіреді.

Әйел сөзін:

– Бағасы жүз дирһам,–деп бастайды. Әбу Ханифа оған:

– Асықпаңыз! Бұның бағасы қымбат. Сіз аз сұрап тұрсыз,–дейді.

– Маған жүз де жетеді,–дейді әйел.

– Жүз дирһам аз, көбірек сұраңыз,–дейді имам

оған.

– Сіз мені мазақ етіп тұрсыз ба? Ал, онда екі жүзге

алыңыз – дейді әйел ренжіп.

– Жоқ, мазақ еткені несі. Сіздің ақ көңілдігіңізді пайдаланып, көйлектің өз бағасынан арзанға сатып алатын болсам, ақыретте Аллаға не деп жауап беремін. Сенбесеңіз, білетін біреуді шақырып бағасын сұраңыз, – дейді Әбу Ханифа. Әйел жөн білетін біреуді шақырып, көйлектің қанша тұратынын сұрайды. Олар көйлектің «бес жүз дирһам тұратынын» айтады. Сөйтіп, Әбу

Ханифа көйлекті бес жүзге сатып алатын болады. Ақшасын санап жатқанда, әйелдің көзінен жас шығып, имамға: «Сіз маған көп көмектестіңіз.

Бұл менің үйлену тойында киген көйлегім еді. Қазір қаражаттан қысылып жүрміз. Бала-шағам екі күннен бері ыстық тамақ ішкен жоқ. Сататын

артық нәрсеміз де қалмады. Лажсыз көйлегімді сатуға тура келді. Бұл ақша мүшкіл халімізді біраз жеңілдететін болды. Сізге рахмет, өміріңіз ұзақ

болғай»,–деп ризашылық білдіреді. Әйел мұңын түсінген Әбу Ханифа бес жүз дирһамның үстіне, сатып алған көйлекті де оған тарту етеді. Бұл хикая кәсіпкерлікпен айналысып жүрген бауырларымызға ғибрат болса деп ойлаймыз.

материал «Ұлық имам – Имам Ағзам Әбу Ханифа» кітабынан алынды,

ummet.kz

«Жәннатта әжетхана бола ма?» деген атеист сұрағына Әбу Ханифаның жауабы

Имам Әбу Ханифаның (Алла оны рахымына бөлесін) заманы - әртүрлі ағымдар мен философиялық мектептердің қайнап жатқан шағы тұғын. Сол күннің өзінде Ислам дінін қор көріп, ондағы діни наным-сенімдерін масқара еткісі келетіндердің қатары аз емес-тін. 

Әбу Ханифа және шариғат заңы

Әбу Ханифа Құран Кәрім мен пайғамбар сүннетінен кейін қияс (салыстыру тәсілі) және райды (негізгі дәлелдерді басшылыққа ала отырып ақылға жүгіну тәсілі) үкім шығаруда негізгі өлшемдердің бірі ретінде қолданған. Ғұламаның бұл ижтиһад ету тәсілін жете түсінбеген кейбір ғалымдар оны тұрпайы деп санады.

Пайғамбарымызға (с.ғ.с) жасалған зұлымдықтар

Сафа төбесінен ашықтан-ашық пайғамбарлығын  жариялап, жалпы халықты Исламға шақырған үндеуінен соң Мұхаммедке (с.ғ.с) құрайыш мүшріктері арасынан қарсылық білдіріп, қастандық ойлаушылар көбейді.

Екінші Мемдума мүшесі болған Тілеулі Аллабергенов кім?

Бірінші орыс революциясының жемісі іспеттенген Ресей империясы Мемлекеттік думасының 1906 жылғы алғашқы шақырылымына Түркістан өлкесіндегі Сырдария облысынан депутаттар сайланбай қалды. Оған түрлі ахуал әсер етті.

Имам Марқозы

Көктонды атаның шын есімі туралы ел ішінде екі түрлі пікір бар. Бірі – Имам Марқозы (Марғұзи, Мерғазы, Мәруази). Екіншісі – Баба Машин.

Қазақ қозғалысының қайраткері Шәйке молда

ХХ ғасырдың басында қазақ азаттық қозғалысы жаңаша тұтанып, империядағы революциялық қозғалыспен астаса, тез өрістеді. Оның бастауында діни қызметшілер тұрды. Солардың бірі әрі бірегейі Шәймерден Қосшығұлов еді. Оның азан шақырып қойылған есімі Шаһмардан болса керек, ел арасында құрметпен Шәйке молда деп аталады екен. Орыс дереккөздерінде Кощегулов (Кочегулов) Шаймардан түрінде таңбаланған. Шәймерденді кезінде Ақмола облысының сайлаушылары Ресей империясында революция толқынымен шаңырақ көтерген Мемлекеттік думаның алғашқы екі шақырылымына да депутат етіп сайлаған. Яғни ол қазақ қауымына танымал қоғам қайраткері болған-ды.

Тұңғыш дипломат – Нәзір Төреқұлов

КСРО дипломатиясының негізін қалаушылардың бірі, 1928-1936 жылдардағы КСРО-ның Сауд Арабиясындағы өкілетті өкілі, қазақтың тұңғыш дипломаты Нәзір Төреқұловтың өмірі мен атқарған қызметі жайынан аз-кем баян етпекпіз.